Pomysł tworzenia czarnej listy kontrahentów nie jest ani nowy, ani oryginalny. Na pewno jest kontrowersyjny. Po reakcjach, z jakimi się spotkał wśród członków ZPBK, można jednak powiedzieć, że w jakimś stopniu jest w stanie zaspokoić wyraźnie odczuwaną potrzebę sprawiedliwości i poczucia bezpieczeństwa w stosunkach między ludźmi, których sytuacja zawodowa jest podobna (myślę tu o biznesmenach). Ale do rzeczy: bezczelność i wykorzystywanie uprzejmości wynikającej ze zrozumienia trudności, z jakimi borykają się firmy w dzisiejszej jakże nieprzyjaznej dla biznesu sytuacji gospodarczej osiągnęły już taki poziom u jednego z dłużników czasopisma Świat Kamienia, że nie sposób milczeć. Rzecz dotyczy firmy Ciemny z Głogowa. W pierwszej połowie bieżącego roku zostały uzgodnione z panem prezesem Ciemnym dwie emisje reklamy jego firmy na łamach Świata Kamienia. Jak zdecydowana większość czasopism na świecie tak też i ten dwumiesięcznik funkcjonuje dzięki pieniądzom za reklamy. Ponieważ mamy głęboki regres w gospodarce, zmusza to redakcję do tolerowania nieterminowości w regulowaniu opłat za reklamy. Jednak tego typu proceder ma swoje granice, które pan prezes przekroczył już dawno na koncie wydawcy brak wpływu za reklamy datuje się od marca bieżącego roku. Wysokość należności wynosi 2476,60 zł i oczywiście możemy ją uznać za niską lub wysoką w zależności od punktu widzenia, weźmy jednak pod uwagę, że firma Ciemny to raczej nie jest zakład produkujący jeden nagrobek bądź trzy stopnie do schodów na miesiąc... Monity o zapłatę faktur spotykają się jak do tej pory z kompletnym lekceważeniem ze strony pana prezesa, a sposób traktowania przez niego telefonujących do niego osób wskazuje na kompletne lekceważenie jak bowiem traktować zapewnianie o rychłej zapłacie, kiedy mijają kolejne tygodnie, miesiące, a pieniędzy jak nie było, tak nie ma. Na usta samo ciśnie się powiedzenie o gębie i cholewie... Narzekanie pana prezesa na nasz krótki, czternastodniowy termin zapłaty w kontekście ośmiomiesięcznego wydłużenia wskazuje na żenującą hipokryzję. Warto zaznaczyć - wydłużenia jednostronnego (dokonanego przez prezesa Ciemnego) i jak do tej pory tolerowanego (przez wydawcę Świata Kamienia). Czy jest na polskim rynku firma, która daje tak długie okresy płatności? Śmiem wątpić. Zastanawiać musi w tym kontekście wiarygodność finansowa firmy Ciemny. Ciekaw jestem, czy ofiarą jej „solidności” padło tylko nasze czasopismo czy może są inni pokrzywdzeni. Byłbym wdzięczny za informację. Interesujące zapewne szczególnie dla współpracujących z firmą Ciemny bądź zamierzających ten błąd popełnić będą formy „dialogu” pana prezesa z redakcją Światem Kamienia. Dzwoniąca z redakcji pani w rozmowie z sekretarką dowiadywała się na przykład, że pan prezes jest obecny na miejscu, po czym po podaniu kogo reprezentuje dowiadywała się, że go nie ma. Co za cud! Nazwa „Świat Kamienia” brzmiała jak zaklęcie dematerializujące pana prezesa. Jednak punktem kulminacyjnym była rozmowa przeprowadzona z panem prezesem w dniu 8 listopada br., kiedy dał on pokaz swojego pogardliwego traktowania wierzyciela (bo tak to już trzeba nazwać). Na kolejne zapytanie o to, czy zamierza uregulować rachunek, odrzekł „pewnie tak” wtrącając jakieś słowa po niemiecku i rzucił słuchawką. Wykonany od razu kolejny telefon znów niestety zdematerializował mojego rozmówcę, przynajmniej w słowach jego sekretarki, bowiem w oddali było słychać podpowiadający jej odpowiedzi głos męski. Taki styl działania wskazuje na tchórzostwo i kompletny brak honoru pomyślałem odruchowo i wypaliłem do pani po drugiej stronie linii telefonicznej, że „to niemożliwe”, na co sekretarka zapewniła mnie, że sprawdzi jeszcze, ale okazało się, że pan prezes wsiadł do auta i właśnie odjechał. Sądzę, że styl, jaki zaprezentował prezes Ciemny z Głogowa w kontaktach z redakcją Świata Kamienia komentuje się sam najlepiej. Mam nadzieję, że jego potencjalni klienci, kontrahenci czy kooperanci rozważą zaprezentowany wobec nas styl działania, co w przyszłości uchroni ich od wchodzenia w relację z niesolidnym partnerem a także pozwoli uniknąć traktowania, które niewiele ma wspólnego z szacunkiem wobec drugiego człowieka.
Począwszy od staroegipskich budowli, poprzez cywilizacje śródziemnomorskie, inne kultury świata aż do czasów współczesnych, kamień wszechobecnie towarzyszy nam jako naturalny budulec, po który kiedyś sięgali wielcy budowniczy; dziś w dobie żelbetu głównie ze względu na cenę sięgają po niego jedynie wyrafinowani znawcy smaku, przedkładając szlachetność i naturalne piękno kamienia nad praktyczną unifikację plastikowego detalu, wykraczającą niekiedy poza granice dobrego smaku.
Obecnie, za sprawą rozwoju cywilizacyjnego, kwaśnych deszczów, spalin i zanieczyszczenia atmosfery, kamień ulega coraz silniejszej destrukcji. Nasze zaległości
w konserwacji sięgają zarania rewolucji przemysłowej, odkąd zaczęły dymić kominy fabryczne.
Niezależnie więc od panujących obecnie priorytetów oraz trendów
i zapatrywań estetycznych
w architekturze i sztuce, winni jesteśmy kulturze ochronę jej dóbr,
w których kamień, jako budulec elewacyjny oraz tworzywo dla rzeźby
i detalu architektonicznego, zasłużenie zajmuje poczesne miejsce. Uciekający czas nie jest sprzymierzeńcem zabytków; rodzi się więc przekonanie, że bez pomocy konserwatorów i bez zaawansowanej technologii chemicznej, nie przetrwają następnych wieków zdobione detalami kamienne elewacje, pomniki cmentarne ani rzeźby w architekturze ogrodowej.
Metody oczyszczania są różne: oczyszczanie chemiczne, piaskowanie, mikropiaskowanie i opalanie. Żadna
z tych metod nie jest uniwersalna. Każda z nich sprawdza się i jest niezastąpiona w określonych okolicznościach:
piaskowanie jest optymalnym sposobem na czyszczenie metali wrażliwych na kwasy,
opalanie jest najczęściej stosowane
w usuwaniu powłok malarskich
z drewna, oczyszczanie chemiczne sprawdza się natomiast na podłożach mineralnych odpornych na używane
w tym celu chemikalia; jest to zarazem alternatywa dla popularnego ostatnio
mikropiaskowania, które stosowane
w sposób zbyt intensywny powoduje ubytek substancji zabytkowej.
U podstaw nowoczesnej konserwacji kamienia leży wiedza teoretyczna, praktyka i technologia. O ile nieodpowiedzialne działanie na nowym kamieniu ma wyłącznie aspekt ekonomiczny, to w przypadku obiektów zabytkowych przynosi zazwyczaj niepowetowane straty.
Tak więc świadomi tego konserwatorzy kamienia pracując na obiektach zabytkowych stoją zwykle przed trudnym wyborem pomiędzy zabiegami zachowawczymi
z wykorzystaniem półśrodków nie gwarantujących właściwej skuteczności a radykalnym działaniem, wspieranym arsenałem szeroko reklamowanych środków chemicznych, przebadanych wprawdzie
w laboratoriach, lecz z uwagi na skalę czasu nie zweryfikowanych dostatecznie w praktyce. Brzemię odpowiedzialności jest o tyle większe, że niepożądane zjawiska uboczne mogą wystąpić nawet po wielu dziesięcioleciach. Lecz skoro nawet
w medycynie podejmuje się ryzyko stosowania nowych medykamentów, tym bardziej można je podjąć
w konserwacji, skupiając raczej uwagę nad wykluczeniem nieporozumień
i rozważnym doborze odpowiednich środków. Szczególnej uwagi wymagają kwaśne i zasadowe koncentraty czyszczące. Pomimo wysokiej odporności na kwasy kamieni, których głównym budulcem jest krzemionka (SiO2), zaleca się daleko idącą ostrożność
w poddawaniu podłoży zbyt długiemu działaniu lub stosowaniu kwasów
w zbyt dużych stężeniach. Przy niekontrolowanej penetracji w głąb, mogą one bowiem reagować
z zawartymi w kamieniu związkami (np. żelaza lub glinu), a w następstwie w postaci złożonych soli migrować na zewnątrz; niekiedy może się to ujawnić dopiero po wielu miesiącach w postaci rudych plam. Zjawisko to jest bardzo niebezpieczne zwłaszcza na jasnoszarych lub jasnożółtych piaskowcach.
Produkty...
Doświadczeni konserwatorzy dysponują wiedzą, dzięki której potrzebne środki do oczyszczania mogą bez większych przeszkód sporządzić we własnym zakresie
z dostępnych w handlu odczynników chemicznych. Jednak w przeważającej mierze skłaniają się oni do stosowania gotowych preparatów o sprawdzonym działaniu, takich jak COVERAX, REMMERS, KEIM lub LEU.
Są to kwaśne, alkaliczne lub rozpuszczalnikowe koncentraty, względnie mieszaniny w stanie gotowym do użycia. Jedne przeznaczone są do zdejmowania olejnych powłok lakierniczych, inne
do farb emulsyjnych, jeszcze inne
do rozpuszczania bitumów i wreszcie do usuwania zanieczyszczeń atmosferycznych.
W przypadku oczyszczania
z zabrudzeń atmosferycznych podłoży mineralnych odpornych na działanie kwasów, na przykład cegły, terakoty, piaskowca lub granitu, stosowane są preparaty kwaśne, takie jak COVEXAN, MUROLIN ew. MUROLIN 3, lub gama preparatów ALKUTEX. Kwaśnym koncentratem usuwa się również zaplamienia cementowe (REINFIX).
Alternatywą dla podłoży mineralnych wrażliwych na kwasy przy zabrudzeniach pochodzenia atmosferycznego, a więc dla wapienia, marmuru, trawertynu i tynku wapiennego, są preparaty alkaliczne: WENDRO, LEU KV, CONIL
1 i CONIL 5. Środkami zasadowymi zdejmuje się również farby olejne (WENDRO). Z uwagi na szkodliwość dla zdrowia i środowiska maksymalnie należy ograniczać stosowanie środków zawierających dwuchlorometan a więc LEU DL, CM 51. Alternatywą dla alkaliów w przypadku usuwania nawarstwień farb emulsyjnych są preparaty rozpuszczalnikowe, na przykład zawierający biodegradalny octan butylu RASANT.
Lepiki i bitumy usuniemy środkami rozpuszczalnikowymi zawierającymi węglowodory aromatyczne, takimi jak LOSONIT. Niestety nie ulegają one biologicznemu rozkładowi, ale mając na uwadze niewielką skalę ich stosowania, nie wpływają znacząco na stan środowiska.
Zaletą gotowych środków jest starannie dobrana przez producentów kompilacja inhibitorów i środków powierzchniowo czynnych, które kontrolują proces działania składników zasadniczych i nie pozwalają im zbyt głęboko wnikać w podłoże.
Użycie preparatów chemicznych wymaga przede wszystkim dokładnego rozpoznania podłoża, a więc określenia rodzaju kamienia, jego nośności, zasolenia i skażenia mikrobiologiczne. W celu doboru preparatu, w mniej widocznym miejscu wskazane jest wykonanie próby. Do pracy konieczne jest użycie myjni ciśnieniowej; jeśli to możliwe gorącowodnej lub nawet ze stopniem parowym.
Zakładając, że na podłożu występują najczęściej spotykane zabrudzenia, zaleca się następującą kolejność działania:
najpierw stosuje się najmniej agresywne środki, które są w znacznej części biodegradalne i łagodne dla podłoża
następnie miejsca niedoczyszczone poddaje się działaniu preparatów bardziej inwazyjnych,
wreszcie na ostatnich, najtrudniejszych do oczyszczenia fragmentach, stosuje się koncentraty najbardziej agresywne, zawierające wysokie stężenia kwasów mineralnych.
Postępowanie jest niemal w każdym przypadku szablonowe, a więc podobne:
Najpierw podłoże należy obficie zmyć wodą usuniemy w ten sposób kurz i wypełnimy pory kamienia. Działanie koncentratu czyszczącego ograniczy się wówczas do jego powierzchni; w przeciwnym przypadku wypłukanie zaaplikowanej w suche podłoże chemii może się okazać niemożliwe!). Następnym krokiem jest aplikacja preparatu czyszczącego i pozostawienie go na określony czas, zależny od podłoża, warunków zewnętrznych i stosowanego preparatu. Ostatnim etapem jest mycie hydrodynamiczne (wskazana jest gorąca woda, gdyż wzmaga ona działanie chemii); temperatura mycia zależna jest od rodzaju preparatu, natomiast ciśnienie od stanu i rodzaju podłoża. W przypadku wielokrotnie powtarzanego zabiegu, kamień należałoby profilaktycznie odsolić, stosując okłady z wody destylowanej i ligniny (zasada migracji soli do rozrzedzonego środowiska).
Tak przeprowadzony zabieg oczyszczania nie jest inwazyjny i zwykle nie powoduje ubocznych negatywnych skutków. Są oczywiście sytuacje nieszablonowe, kiedy istnieje na przykład prawdopodobieństwo wystąpienia wysoleń lub zachodzi konieczność wstępnej konsolidacji podłoża.
Tak samo trudne, jak sam proces czyszczenia kamienia, wydaje się ustalenie granicy, do jakiej można się w tym procesie posunąć. Nadrzędne jest osiągnięcie kompromisu pomiędzy oczekiwaniami, czasem wręcz żądaniami inwestora, a zasadami sztuki konserwacji kamienia. Dotyczy to bowiem sytuacji, gdy wielokrotne zabiegi oczyszczające powierzchnię są bezskuteczne, z powodu czarnych nawarstwień sięgających w przypadku na przykład piaskowca kilku milimetrów wgłąb podłoża. Są one zwykle wynikiem wieloletniego migrowania pewnych zawartości związków wapnia, które poddane reakcji z kwaśnymi deszczami przekształcają się w wodorotlenek wapnia, czyli gips. Jego higroskopijność jest przyczyną wchłaniania wilgoci niosącej zanieczyszczenia, co prowadzi do wytworzenia nieusuwalnej w praktyce czarnej skorupy brudu atmosferycznego.
Należy wówczas przekonać inwestora, że z punktu widzenia sztuki konserwatorskiej, oczyszczeniem będzie wówczas zachowawcze umycie powierzchni, czyli pozbawienie kamienia szkodliwych zanieczyszczeń i otwarcie porów, co umożliwi jego „oddychanie”; diametralnie inne są oczekiwania inwestora, który rozczarowany tak słabym efektem końcowym, żąda „doczyszczenia za wszelką cenę”, co prowadzi przeważnie do karygodnego zdarcia powierzchni kamienia szlifierką lub do pomalowania farbą. W takiej sytuacji w miejscach szczególnie eksponowanych (np. elewacje frontowe), wskazany wydaje się kompromis, polegający na pozostawieniu naturalnie niedoczyszczonych fragmentów; wskazane jest tutaj uciec się nawet do autorytetu urzędu konserwatora. Na takim kamieniu można ewentualnie wykonać delikatny barwny laserunek rozjaśniający, z wykorzystaniem trwałych pigmentów, odpornych na promieniowanie UV.
Poza tym często inwestorzy chcą mieć tylko czysty obiekt i nie zawsze są świadomi tego, że oczyszczanie kamienia jest jedynie jednym z etapów jego konserwacji. A przecież konserwacja, to również dezynfekcja miejsc skażonych mikrobiologicznie, miejscowe wzmocnienie strukturalne, odsolenie, uzupełnienie ubytków, scalenie kolorystyczne, hydrofobizacja i na życzenie zabezpieczenie antygraffiti. Wówczas należałoby w ogóle rozważyć sens mycia; w jego następstwie pozostanie wyjałowione i bardzo chłonne podłoże podatne na przyjęcie pokładów nowego brudu, na którym szybko odrosną algi; występuje wówczas ryzyko przyspieszonej destrukcji, czego dowodem są elewacje poddane zabiegom mycia we Wrocławiu i innych miastach na przełomie lat 1980/90. Jeżeli ma się coś zrobić źle, to lepiej nie robić wcale. Bardziej zasadne jest wówczas ogólne mycie roztworem zwykłego detergentu i powierzchowna hydrofobizacja wyłącznie w celu zahamowania procesów destrukcji kamienia, do czasu przeprowadzenia konserwacji w pełnym zakresie.
Zasady bezpieczeństwa
Przy pracy środkami chemicznymi wykonawcy często stosują własne reguły bezpieczeństwa, pozwalające niemal na wszystko i w każdych warunkach; uważają, że zalecenia podawane na etykietach i kartach technologicznych w wyniku asekuracyjnego podejścia producentów są przesadzone. Jest to błędne podejście, gdyż przy ciągłym kontakcie z preparatem zagrożenia te stają się potencjalnie realne. Zatem z uwagi na wysokie ryzyko poparzenia, zatrucia lub wystąpienia uczuleń, które objawiają się po czasie, należy stosować się do podanych zaleceń.
Wiadomo, że żaden z produktów chemicznych, stosowanych w wielu dziedzinach życia nie jest całkiem obojętny dla środowiska naturalnego. Tak też jest w przypadku oferowanych na rynku koncentratów czyszczących, które często zawierają bardzo agresywne kwasy mineralne, alkalia lub rozpuszczalniki.
W wyniku wieloletnich badań i praktyki w gotowych produktach problem zminimalizowano, oferując produkty o różnej skali zagrożenia dla środowiska. (np. zdolność biologicznego rozkładu COVEXAN-u i WENDRO, które zawierają związki organiczne, wynosi 74-78%). Przyjmując więc, że z kamienia spływa około 2-procentowy roztwór przereagowanego preparatu, który w większości ulegnie rozkładowi, zagrożenia dla środowiska jest znikome. W przypadkach trudniejszych, gdzie chemii agresywnej aplikuje się znacznie więcej, ścieki powinno się poddawać neutralizacji.
Silne koncentraty czyszczące są skuteczne, lecz ich zły dobór lub niewłaściwe stosowanie może spowodować nieodwracalne szkody na kamieniu. Zatem z uwagi na rozliczne czynniki towarzyszące użyciu, środki te z reguły nie są dostępne w hurtowniach ogólnobudowlanych, a nawet w składach chemicznych; sprzedawane są zwykle przez sieć przedstawicielstw, które prowadzą doradztwo technologiczne i służą pomocą w doborze sprzętu i środków ochrony osobistej oraz udzielają informacji o sposobach ewentualnej neutralizacji. Zakup środka może być poprzedzony próbą działania, a nabywca zawsze może liczyć na pomoc w nieoczekiwanych sytuacjach w trakcie pracy.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Geologii Inżynierskiej i Środowiskowej zostało założone w 1964 roku w Delhi na Międzynarodowym Kongresie Geologicznym Należy do Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych (IUGS). IAEG współpracuje między innymi ze Stowarzyszeniem Geologów Inżynierskich (AEG), Międzynarodowym Stowarzyszeniem Hydrogeologów (IAH), Międzynarodowym Towarzystwem Mechaniki Skał (ISRM), Międzynarodowym Towarzystwem Mechaniki Gruntów i Geotechniki (ISSMGE), Międzynarodowym Stowarzyszeniem do Spraw Tuneli (ITA).
Celem IAEG jest: popieranie rozwoju geologii inżynierskiej w jak najszerszym znaczeniu tej dziedziny nauk (regionalna geologia inżynierska, gruntoznawstwo, mechanika skał i gruntów, geotechnika), przez prowadzenie różnego typu badań; doskonalenie nauczania i szkolenia w zakresie geologii inżynierskiej; zbieranie, ocenę i propagowanie wyników badań z tej dziedziny z całego świata poprzez Grupy Narodowe Geologii Inżynierskiej należące do IAEG; organizację kongresów, sympozjów i innych spotkań naukowych oraz prace komisji ekspertów dla badań problemów związanych z geologią inżynierską (Statues of IAEG, 1992).W ramach IAEG działa szereg komisji i grup współpracy, między innymi komisje: kartowania inżyniersko-geologicznego, osuwisk i innych ruchów masowych, nauczania geologii inżynierskiej, kamieni budowlanych i ozdobnych, geologii inżynierskiej i odpadów przemysłowych, granulatów oraz gruntów zapadowych. W 2001 roku do IAEG należało około 5.200 członków skupionych w 59 grupach narodowych. Od 1970 roku w Polsce istnieje i działa Polska Narodowa Grupa IAEG. Przewodniczącym polskiej grupy od 2001 roku jest dr hab. Paweł Dobak z Instytutu Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Międzynarodowe władze IAEG wybierane są co 4 lata na międzynarodowym kongresie stowarzyszenia przez przedstawicieli grup narodowych. Ostatni kongres odbył się w 1998 r. w Vancouver w Kanadzie, kolejny planowany jest w 2002 r. w Durbanie w RPA. Obecnie prezydentem IAEG jest profesor Wang Sijing z Chin, sekretarzem generalnym dr Michel Deveughele z Francji. Oficjalnym czasopismem Stowarzyszenia jest od 1998 roku „Biuletyn Geologii Inżynierskiej i Środowiskowej” („Bulletin of Engineering Geology and the Environment”) wydawany dwa razy w roku przez Springer Verlag w języku angielskim i francuskim. Jego redaktorami są: A.B. Hawkins z Wielkiej Brytanii i R. Cojean z Francji. Do 1997 czasopismo nosiło nazwę „Biulletin of Engineering Geology”. W „Biuletynie” drukowane są oryginalne artykuły obejmujące cały zakres naukowej i praktycznej działalności IAEG, a także informacje na temat sympozjów i kongresów organizowanych przez różne grupy członków należących do tej organizacji oraz recenzowane ważniejsze publikacje książkowe z tej dziedziny. Dla członków stowarzyszenia wydawany jest również nieregularny biuletyn organizacyjny ”IAEG NEWS”. Biuletyn ten redagowany jest przez Sekretariat Generalny w Noisy-le-Grand we Francji (Centre de Geologie de I'INGENIEUR Institut Francilien d'Ingénierie IFI). Głównym torem działalności IAEG jest organizowanie konferencji naukowych, kongresów, sympozjów i innych imprez. Dotąd odbyło się 8 kongresów, przygotowywane są dwa kolejne w latach 2002 i 2006. Kongresy są najbardziej uniwersalnym forum rozważań nad postępami dyscyplin wchodzących w zakres zainteresowania organizacji. Najbliższy kongres w 2002 r. w RPA organizowany będzie przy udziale instytucji i stowarzyszeń naukowych tego kraju pod hasłem „Geologia inżynierska dla krajów rozwijających się”. Szczegółowo będą rozważane następujące problemy: geologia inżynierska krajów rozwijających się; inżniersko-geologiczne kartowanie i badania gruntów; geologia inżynierska i środowisko; wody gruntowe; rozwój nowych technologii (tamy, mosty, autostrady, górnictwo, mechanika skał); materiały konstrukcyjne; skały Gondwany i geologia inżynierska. Odrębna arena działalności to konferencje regionalne. Przykładem takich konferencji są konferencje odbywające się w Helsinkach, których głównym tematem są problemy związane z budownictwem na utworach skalistych oraz inne wykorzystanie skał. Innym przykładem może być seria spotkań naukowych pod nazwą Konferencja Ogólnorosyjska „Wykłady Siergiejewskie”; ostatnio obradowała w marcu 2001 r. w Moskwie. Nazwa spotkań nawiązuje do dokonań akademika, profesora Uniwersytetu Moskiewskiego, Ewgienija M. Siergiejewa (1914-1997), wiceprezydenta, a w latach 1978-1991 prezydenta IAEG, wybitnego rosyjskiego uczonego, animatora geologii inżynierskiej w b. ZSSR. Konferencja zorganizowana była również pod auspicjami Rosyjskiej Akademii Nauk i innych placówek geologicznych z udziałem 170 uczonych z 23 ośrodków Rosji oraz krajów sąsiednich. Przykładem krajowej działalności polskiej grupy IAEG było ogólnokrajowe sympozjum nt. „Współczesne problemy geologii inżynierskiej w Polsce” (Poznań-Kiekrz 1998), którego celem było podsumowanie i spopularyzowanie osiągnięć polskiej geologii inżynierskiej w okresie ostatnich 25 lat, określenie aktualnych problemów badawczych oraz wytyczenie głównych kierunków dalszego rozwoju w XXI wieku. Tematyka sympozjum skupiła się na głównie na następujących problemach: rozpoznanie i ocena warunków geologiczno-inżynierskich i geotechnicznych; badania gruntów, w szczególności o specyficznych właściwościach i interpretacja tych badań; racjonalne wykorzystanie i ochrona środowiska geologicznego; egzogeniczne procesy geologiczne, w tym geologiczno-inżynierskie i geotechniczne, wraz z ich prognozą. Materiały konferencji przedstawione zostały w dwóch tomach (Poznań 1998, 1999). Działania IAEG mieszczą się w ramach przyjętych na forum międzynarodowym przez przedstawicieli różnych specjalizacji w dziedzinie geologii. Aktywność IAEG przejawia się głównie w organizowaniu międzynarodowej wymiany naukowej i ułatwianiu międzynarodowego upowszechniania wyników badań naukowych oraz ich zastosowań.
Autorka jest pracownikiem naukowym
Instytutu Hydrogeologii
i Geologii Inżynierskiej
Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego
Sycylia, miejsce na południu Europy, gdzie dominuje najwyższy w Europie wulkan Etna. Przerażeniem napawały reportaże o jego ostatniej erupcji w lipcu i sierpniu roku 2001. Wiele osób, wśród których liczną grupę stanowili turyści, mimo poważnego zagrożenia jechało w pobliże wulkanu, aby obejrzeć to niezwykłe widowisko: wypływającą ze środka ziemi rozżarzoną lawę, która w nocy wyglądała przerażająco. Etna to symbol Sycylii, z którego Sycylijczycy są bardzo dumni, ma 3340 m wysokości n.p.m. Jest jednym z najczęściej odwiedzanych przez turystów miejsc na wyspie. Wiek wulkanu określa się na około 500 tysięcy lat. Ci, którzy nie widzieli Etny, a o jej istnieniu przypomina im się jedynie wówczas, gdy dochodzi do kolejnej erupcji, wyobrażają sobie ten niezwykły wulkan jako stożek z pojedynczym kraterem na szczycie. Ale Etna w sumie ma około 20 kraterów, z których cztery są czynne: krater centralny, nowy, północno-wschodni i południowo-wschodni. Latem wdrapują się na szczyt miłośnicy górskich wycieczek, natomiast zimą radość z jej istnienia mają narciarze. Dla mieszkańców Sycylii wulkan ma jeszcze inne znaczenie, które narzuciło życie u jego podnóża - od stuleci nauczyli się korzystać z zasobów, jakie dostarcza Etna. Pozyskiwany z tego ogromnego wulkanu kamień wulkaniczny używany jest do różnych celów, na przykład odgrywa on do dziś bardzo ważną rolę w sztuce sycylijskiej i architekturze, której tradycje jego wykorzystywania sięgają głęboko w przeszłość. Kamień ten posiada ogromną trwałość i odporność na oddziaływanie czynników atmosferycznych i mechanicznych, co w dawnych czasach wykorzystano przy budowaniu domów, kościołów itp. Do dnia dzisiejszego w różnych miastach Sycylii możemy odwiedzić przepiękne kościoły, teatry, domy, drogi, ogrodzenia, które mają ponad 100 lat. Przejeżdżając przez sycylijskie wsie można zauważyć, że pięćdziesiąt procent budynków, dróg, schodów, tarasów oraz ogrodzeń wykonanych jest z kamienia wulkanicznego. Ze względu na łatwy dostęp oraz bliskość zasobów był to przez stulecia najtańszy materiał budowlany. Współcześnie jednak nastąpiły zmiany, które zmieniły dotychczasową sytuację - aktualnie jest to materiał dostępny wyłącznie dla ludzi o pękatych, przepastnych portfelach. Nowoczesne technologie pozwalają na szersze wykorzystanie tego kamienia i większe wydobycie. Nie buduje się już z niego domów, ponieważ wynaleziono inne, tańsze i lepsze materiały, choć chętnie sięga się po niego tam, gdzie pożądane jest dekoracyjne użycie kamienia. Używany jest więc jako kamień budowlany do produkcji fasad, krawężników, kostki, płyt chodnikowych. Wykonuje się z niego również schody, tarasy, ogrodzenia, posadzki, małą architekturę, tj. rzeźby, fontanny, łuki, kolumny, ławki oraz inne zdobienia zewnętrzne i wewnętrzne. Jako kruszywo stosowany jest w drogownictwie. Nie bez powodu ludzie mieszkający na Sycylii określają go mianem „wiecznego kamienia” o dzikiej i tajemniczej urodzie. Ma on całą gamę odcieni szarości i lekko porowatą powierzchnię. Kamień ten wydobywa się z około 80 kopalń, znajdujących się w najbliższych okolicach wulkanu: Zafferany, Bronte, Catanii, Randazzo, Belpasso. Kolor i jego porowatość zależne są od wysokości, na jakiej dokonywane jest wydobycie oraz czasu zastygania lawy. Na wyższych poziomach kamień ten jest ciemniejszy i kruchy, dlatego też jest on rozdrabniany i dodawany do różnych materiałów budowlanych. Natomiast zasoby znajdujące się poniżej warstwy pierwszej są trwalsze i bardziej wytrzymałe na czynniki zewnętrzne. Tłumaczy się to dłuższym stygnięciem lawy. Kolor niższej warstwy jest jaśniejszy. Ostatnie badania Instytutu Wulkanologii w Katanii pozwoliły na określenie dokładnego składu chemicznego kamienia wulkanicznego: 
Si O2 - 46.90; Ti O2 - 1.67;
A12 O3 - 14.94; Fe2 O2 -3.37;
Fe O - 7.51; Mn O - 0.16; Mg O - 9.59;
Ca O - 11.49; Na2 O - 3.06;
K2 O - 0.600;
P2 O5 - 0.46
Roztopiony kamień wulkaniczny używany jest również do wykonywania różnorodnych pamiątek w postaci małych rzeźb, popielniczek itp. Niektóre firmy wykonują przepiękne stoliki z blatami z kamienia wulkanicznego pokrytego kolorową emalią. Sycylijscy rzemieślnicy chętnie podejmują się zrealizowania własnego projektu klienta, który ma własną wizję stolika lub innych elementów wyposażenia domów i mieszkań, naczyń, ławek, płytek. Jedna z firm, której siedziba znajduje się niedaleko Taorminy zaliczanej do najczęściej odwiedzanych miasteczek turystycznych na Sycylii, z przepiękną panoramą i widokiem na Etnę - produkuje Monostrato Vulcanico, konglomerat, który składa się w przeważającej części z kamienia wulkanicznego oraz super cementu. Wyprodukowane tutaj płytki w różnorodnych kolorach stosuje się do układania chodników, placów, deptaków i innych miejsc użytku publicznego. Stosuje się je również do układania posadzek wewnętrznych. Ze względu na posiadane właściwości chemiczne oraz zdolność utrzymywania przez długi czas ciepła, drobno zmielony kamień wulkaniczny używany jest przez terapeutów i masażystów do masażu przetrenowanych i zmęczonych mięśni. Jak dotąd kamień wulkaniczny jest najczęściej kupowany przez samych mieszkańców Sycylii. Zaledwie niewielki procent gotowych wyrobów jest eksportowana do innych krajów Europy.
Podstawy firmie dał Victor Hermant, który po terminowaniu w zagranicznym zakładzie obróbki marmuru, osiedlił się w Hour-Havenne w Walonii (Belgia). Tam też przystosował stary młyn wodny do obróbki kamieni. Woda pochodząca z rzeki Lesse przepływała przez turbinę i napędzała dwa traki do cięcia piaskowca oraz dwie maszyny polerujące. Pięć lat później Victor Hermant otworzył magazyn w Brukseli na Avenue Fonsy. Jednakże został on zniszczony w czasie pierwszej wojny światowej i nigdy go już nie odbudowano. Produkcja kamienia naturalnego miała wówczas miejsce głównie w Basecles w prowincji Hainaut (Belgia). W 1934 roku Victor Hermant wraz ze swymi siostrami, wdowami Brachot i Wasquez, założył spółkę z ograniczoną dpowiedzialnością pod nazwą Brachot-Hermant-Wasquez. Zdecydowano wtedy, że odpowiednim miejscem na nowy magazyn firmy będzie miejscowość Afsneelaan w Ghent we Flandrii (Belgia), gdzie zatrudniono 25 osób. Do roku 1961 obroty firmy wzrosły do 5 milionów franków, co umożliwiło zakup pięciu pił do cięcia marmuru. W tym też czasie firma przeszła w ręce córki i zięcia założyciela. Dzisiaj Brachot-Hermant jest nadal przedsiębiorstwem rodzinnym zarządzanym przez wnuki założyciela firmy. 
W 1969 roku w Hour-Havenne (Belgia) powstała nowa hala produkcyjna. Zakupiono także piłę diamentową, co było wówczas spektakularnym przedsięwzięciem. Dwa lata później do oferty produktów włączono granit. Surowce pochodziły z Włoch. Rozwój firmy wymagał również powstania nowego salonu sprzedaży, który wybudowano w Sint-Denijs-Westrem (Belgia) na powierzchni 1300 mkw. Już w 1978 roku, w związku z olbrzymim wzrostem ilości magazynowanych materiałów, konieczne okazało się zwiększenie tej powierzchni do 6000 mkw. W 1981 roku zburzono fabrykę w Hour-Havenne (Belgia). Na tym samym miejscu wzniesiono nowy zakład, przeznaczony głównie do obróbki granitu. Okazało się, że jest to także dobry czas na otwarcie biur i miejsc sprzedaży we Flandrii, dlatego w 1988 roku wybór padł na okręg przemysłowy w Deinze, w pobliżu autostrady E17. Firma Brachot-Hermant zainwestowała olbrzymie środki w budowę tego nowego zakładu i zakup maszyn polerujących do marmuru i granitu. Początkowo zakupiono sześć wydajnych traków do granitu i jeden do cięcia marmuru, jedną piłę tarczową, dwie maszyny polerujące do granitu i jedną do marmuru. W 1991 roku zwiększono powierzchnię biurową i zakupiono dwa traki, dwie piły wielotarczowe, rozbudowano maszyny polerujące, a także zainstalowano maszyny do produkcji płytek. W 1993 roku nastąpiło otwarcie magazynów i hal sprzedaży w Hour-Havenne. Zainstalowano też w pełni zautomatyzowaną maszynę polerującą, oraz system ładunkowy i rozładunkowy. W 1994 roku otwarto w Deinze salon wystawowy i centrum informacyjne pod nazwą Stone Gallery. Tego roku Brachot-Hermant osiągnął obroty w wysokości 1,5 miliarda franków belgijskich. W 1996 roku obok istniejących w Deinze magazynów o powierzchni 4.950 mkw wybudowano kryte magazyny o powierzchni 7.650 mkw. Ponieważ grupa cały czas przeznacza olbrzymie kwoty na modernizację maszyn, którymi dysponuje, dlatego zakład obróbki kamieni w Hour-Havenne został wyposażony w sześć nowych traków do granitu. Obecnie całkowita powierzchnia krytych magazynów w tym oddziale wynosi 12.000 mkw. W 1997 roku zakupiono dla zakładu w Deinze linię o wysokiej wydajności do produkcji płytek TAP. Umożliwia ona cięcie płyt o dowolnej grubości do 16 mm i jest wyposażona w skaner oraz komputer w celu ograniczenia odpadów produkcyjnych do minimum. W kwietniu 2000 roku rozpoczął działalność nowy oddział firmy w Opglabbeek w prowincji Limbourg. Ma on 14.000 mkw. powierzchni, z czego 3.000 mkw. stanowi powierzchnia krytych magazynów do przechowywania płyt i płytek. Dzięki swej lokalizacji, oddział w Opglabbeek sprzyja zaopatrywaniu przez firmę rynków holenderskiego i niemieckiego. W październiku 2000 roku firma Brachot-Hermant jako pierwsza w regionie zakupiła maszynę kalibrującą do cięcia płyt. Dlatego oprócz kalibrowanych płytek oferuje granitowe płyty nawet o 10 mm grubości.
W ciągu ostatniej dekady Brachot-Hermant zainwestował wiele energii i pieniędzy
w pozyskanie rynków zagranicznych. W 1993 roku rozpoczęto zakładanie filii poza granicami Belgii. Każda z nich posiada biura, zadaszony teren do przechowywania materiałów oraz miejsce do załadunku. Kilka oddziałów sprzedających również bloki wyposażono w odpowiednie dźwigi.
Do tej pory otwarto następujące oddziały zagraniczne:
1993 St-Ame, Francja
1993 Poznań, Polska
1995 Gueret, Francja
1995 Zeewole, Holandia
1996 Birmingham, Wielka Brytania
1996 Hammelburg, Niemcy
1997 St. Malo, Francja
1997 Lacrouzette, Francja
1998 Strzegom, Polska
1998 Marina di Carrara, Włochy
1999 Valenton, Francja
2000 kamieniołom Monzonite w Norwegii
2001 fabryka w Polsce
2001 fabryka w Bangalore w Indiach
Wiele z tych oddziałów rozwinęło się lub zmieniło lokalizację w ciągu ostatnich
kilku lat.
W nadchodzących latach jest planowane otwarcie kolejnych filii.
Od czasu swego powstania, 100 lat temu, Brachot-Hermant urósł do rangi jednej
z najbardziej renomowanych firm w Europie. Zdobył także pozycję lidera na belgijskim rynku kamieni naturalnych. Obroty oraz liczba pracowników wzrastały bardzo szybko: w 1980 roku obroty wynosiły 300 milionów franków belgijskich przy 20-osobowej załodze. 10 lat później obie te liczby były wielokrotnie wyższe. W 1995 roku obrót wyniósł 1,5 mld franków belgijskich. Dziś firma zatrudnia 300 pracowników, w tym 80 zagranicą, a obrót przekracza 3 mld franków belgijskich. W planach jestdalszy rozwój w ciągu najbliższych lat, a więc prędkość wzrostu obrotu powinna zostać zachowana również w przyszłości. Brachot-Hermant posiada cztery wysokiej klasy zakłady obróbki kamieni, z których dwa znajdują się w Belgii (w Hour-Havenne i Deinze) oraz po jednym w Polsce i w Indiach. Całkowita powierzchnia budynków przemysłowych wynosi 62.000 mkw. Wybudowano je na powierzchni ok. 25 hektarów gruntów. W naszej ofercie posiadamy 450 rodzajów kamieni naturalnych, z czego połowa to granity. Pozostała część to marmury i konglomeraty. Tak bogata oferta możliwa jest dzięki kamieniołomowi w Tvedalen w Norwegii, gdzie wydobywany jest granit Blue Pearl. Pozostałe materiały pochodzą z całego świata. Oprócz regionów takich jak Skandynawia, Włochy, Hiszpania, Francja i Turcja, kamień naturalny kupowany jest także między innymi w Brazylii, Indiach, Wietnamie, Chinach i południowej Afryce. Klienci Brachot-Hermant pochodzą z ponad 25 krajów, głównie europejskich. Mają oni do dyspozycji ok. 250.000 mkw. płyt i płytek oraz 12.000 mszesc. bloków - co odpowiada powierzchni 3.000 mkw. ciętych płyt. Dostępny zapas materiałów wystarczyłby do pokrycia kamieniem naturalnym stu boisk piłkarskich. Firma zapewnia swoim klientom terminowe dostawy dzięki swym ciężarówkom, które przemierzają Europę pod szyldem Bratrans. Oprócz tego korzysta także z usług firm transportowych. Przeciętnie do przewiezienia 1.500 ton kamienia naturalnego potrzebnych jest 60 ciężarówek. Dla celów bezpieczeństwa wszystkie ciężarówki zostały wyposażone w kamery. Pracownicy firmy są wszechstronnie szkoleni w zakresie produkcji najwyższej jakości produktów oraz bezpiecznego przygotowania ich do transportu. Doświadczeni sprzedawcy służą radami w zakresie wyboru najlepszego materiału oraz realizacji zamówienia. Opracowano też informatory na temat głównych produktów. Na realizację czeka wiele projektów. W południowej Francji,
w Sint-Malo powstanie nowy oddział zajmujący się sprzedażą bloków, płyt i płytek. Powierzchnia oddziału w Valenton niedaleko Paryża zostanie dwukrotnie powiększona, podobnie jak oddział w Holandii, który także wymaga dalszego rozwoju. Planowana jest także budowa drugiego oddziału w Wielkiej Brytanii w okolicach Londynu. W Brazylii powstanie nowy oddział, który ma stanowić centrum dla kupowanych w tym kraju materiałów. W Polsce i w Indiach zostaną wybudowane linie produkcyjne. W Indiach specjalny nacisk będzie kładziony na przeciwdziałanie zatrudnianiu dzieci.
Aż do zeszłego roku Brachot-Hermant mógł kalibrować (wymierzać i otrzymywać daną grubość płyty na całej jej powierzchni) jedynie płytki o grubości 10 i 12 mm.
Na prośby klientów zaczął także produkować płytki o grubości do 30 mm. W październiku 2000 roku jako pierwsza w swoim regionie zakupiła maszynę kalibrującą do płyt. Od tego czasu oprócz płytek oferuje też kalibrowane płyty granitowe o grubości od 10 mm wzwyż. Dzięki nowoczesnemu procesowi produkcji stała się dostawcą płyt o dokładnie wykalibrowanej grubości, przeznaczonych na blaty kuchenne i do wyposażenia łazienek oraz na fasady budynków. Cienkie, 12-15-milimetrowe płyty można łatwiej przykleić do danej powierzchni, bowiem zmniejszenie grubości płyty oznacza zredukowanie jej wagi. Z kolei grubsze, 20-30-milimetrowe płyty o równomiernej grubości dają eleganckie
i dokładne wykończenie. Ponadto kalibrowane płyty łatwo dają się obrabiać przez maszyny sterowane komputerowo. Brachot-Hermant posiada też dwie sterowane komputerowo linie do polerowania płyt. Są one wyposażone w skaner umożliwiający odczytanie profilu płyty, co z kolei ułatwia precyzyjne jej wymierzenie. Koszt tych inwestycji był wysoki, jednakże konieczny, ponieważ dzięki niemu możliwe jest zaoferowanie przez firmę lepszych produktów.
Zbudowana w 1994 roku Stone Gallery w Deinze to wspaniały przykład tego,
co można stworzyć z kamienia naturalnego. Ukazuje ona wyjątkowy przegląd sztandarowych produktów i ich różnych wykończeń firmy Brachot-Hermant. Belgijski potentat na rynku kamienia naturalnego oferuje ponad 450 rodzajów kamieni. Na życzenie klienta dostarcza bloki, grube, cienkie i kalibrowane płyty, standardowe
i kalibrowane płytki, kostki brukowe i szeroki wybór materiałów służących do użytku zewnętrznego. Materiały te mogą mieć różnego typu wykończenie: gładkie - powierzchnia może być polerowana, szlifowana i piaskowana, oraz chropowate - powierzchnia młotkowana, płomieniowana, groszkowana. Oprócz tych wykończeń posiadamy także pięć obróbek specjalnych. Kamień naturalny dzięki swoim wielu odmianom kolorystycznym i strukturalnym daje bogatą paletę możliwości dekoracji wnętrz i powierzchni na zewnątrz.
W posiadaniu firmy jest cała gama luksusowych kamieni naturalnych
z kamieniołomów w Argentynie, Brazylii, Południowej Afryce, Turcji, Indiach, Chinach, Portugalii, Hiszpanii i Norwegii.
BLUE PEARL SPA i BLUE PEARL DB
Jest to wyjątkowo wysokiej i stałej jakości granit wydobywany w kamieniołomie położonym w Tvedalen w Norwegii. Blue Pearl ma bardzo wyjątkowy wygląd. Na jednolicie ciemnym tle widoczne są czysto błękitne
i szare kryształy. Zawierają one tylko jeden rodzaj skalenia, który zapewnia granitowi unikalną i wspaniałą emanację.
RUSTENBUILD
Jest on ogólne znany jako czarna perła Południowej Afryki. Ten ciemno szary granit pochodzenia wulkanicznego w pełni zasługuje na miano szlachetnego kamienia naturalnego. Jego kolor, struktura i wyjątkowa twardość daje prawie nieskończoną ilość możliwości sposobu zastosowania i wykończenia.
MULTI-STRIPS
To wąskie pasy granitu służące do pokrywania podłóg i ścian. Nawet okrągłe ściany nie stanowią dla nich problemu. Dzięki różnorodności koloru, wykończeń i wymiarów możliwa jest nieskończona ilość kombinacji struktur i wzorów. Dzięki specyficznemu formatowi Multi-Strips nadają się idealnie na parkiety, cokoły i ornamenty. Nadają też charakteru pomieszczeniom, w których je wykorzystano.
STRATO
Do zastosowania zewnętrznego Brachot-Hermant stworzył gamę wysokiej jakości płytek chodnikowych i kostek brukowych pod tą samą nazwą - STRATO. Spełniają one najbardziej surowe wymagania dotyczące funkcjonalności i dekoracyjności. Dzięki bogatej palecie kolorów i dostępnych formatów STRATO mogą być stosowane dla każdego stylu architektonicznego i wystroju ulic. Produkty STRATO są odporne na intensywny ruch uliczny, ekstremalne temperatury i zanieczyszczenia powietrza. Dlatego są idealnym materiałem stosowanym przy budowie skwerów, ulic, deptaków, dróg, basenów, klatek schodowych, parkingów i tarasów. Ponadto ich chropowate wykończenie ma właściwości antypoślizgowe.
Przedstawiciel firmy na Polskę:
Brachot Hermant Polska Sp. z o.o. powstała w 1993 roku, zaczynając od sprzedaży bezpośredniej płyt i bloków polskim klientom z magazynów w Belgii. Byłem jedyna osobą pracującą w spółce. Ponieważ sprzedaż płyt granitowych i marmurowych doskonale odpowiadała na ówczesne zapotrzebowanie rynku, w końcu 1994 roku w Poznaniu zorganizowałem pierwszą hurtownię płyt. Mieściła się ona na wynajętym terenie części nieruchomości należącej do korporacji PeKaBex. Do firmy weszły trzy następne osoby zatrudnione do obsługi magazynu. Duże i wciąż zwiększające się grono klientów wymagało zorganizowania sprawnego systemu sprzedaży, w związku z czym uruchomiliśmy sieć przedstawicieli handlowych. Latem 1998 roku nasza firma otworzyła hurtownię w Strzegomiu o powierzchni prawie 6 ha wyposażoną w 3 suwnice i kilka hal. Prowadzimy tam sprzedaż płyt, płytek i bloków. W następnym roku spółka ponownie zainwestowała w nieruchomość, tym razem pod Poznaniem, uruchamiając na własnym dwuhektarowym terenie hurtownię płyt w Swarzędzu. Obecnie Brachot-Hermant Polska Sp. z o.o. to firma z kapitałem 10.000.000 złotych, zatrudniająca w obu oddziałach w Strzegomiu i Swarzędzu 18 osób.
Nasi odbiorcy to przede wszystkim zakłady kamieniarskie i firmy budowlane, margines stanowią odbiorcy prywatni. Strategia firmy zakłada, że jest ona dostawcą półproduktów i surowców dla przemysłu budowlanego, ukierunkowanego na kamień jako materiał budowlany, na terenie całego kraju, stąd pracujemy zarówno dla małych zakładów kamieniarskich, jak i największych firm budowlanych. Wydaje mi się, że najlepsze lata jeszcze przed nami, wszyscy czekają na budowlany bum, który powinien polepszyć koniunkturę. Mimo spowolnienia gospodarki i pauperyzacji społeczeństwa, odnotowujemy każdego roku wzrost obrotów, odbieram to jako efekt naszego działania w kierunku tworzenia nowych perspektyw dzięki ofercie nowych produktów (w tej chwili dostarczamy około 400 różnych gatunków kamienia) i pozyskiwaniu nowych klientów.
Skorzystaj z naszej prenumeraty.
Zamów całoroczną prenumeratę Świata Kamienia!
| 45-837 Opole, ul. Wspólna 26 woj. Opolskie Tel. +48 77 402 41 70 Biuro reklamy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. Redakcja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. |
