VI Walny zjazd ZPBK

W dniach 19-20 marca 2004 roku w Lasocinie odbył się VI Walny Zjazd ZPBK. Ponieważ upłynął czwarty rok działania branżowej organizacji kamieniarskiej, zgodnie ze statutem skończyła się właśnie kadencja pierwszego zarządu, który został wybrany 23 marca 2000 roku na okres czterech lat.Na początku obrad prezes Bożena Modlińska powitała wszystkich przybyłych oraz wybrała na przewodniczącego obrad Tomasza Czekaja. Po stwierdzeniu prawidłowości zwołania zjazdu oraz prawomocności jego obrad odczytano i przyjęto regulamin walnego zjazdu. Do składu komisji skrutacyjnej powołano Jadwigę Melchior oraz Tadeusza Piaskowskiego, natomiast do komisji wnioskowej Adrianę Bajno oraz Rafała Gosa. Następnie odczytano sprawozdanie z czteroletniej działalności zarządu, które przygotowano w formie kalendarium dla łatwego zobrazowania wyników działań. W sprawozdaniu ujęto najważniejsze wydarzenia czterech lat istnienia ZPBK oraz skrótowo opisano każde z nich. Taka forma sprawozdania pozwoliła na szerokie ukazanie czteroletnich działań i osiągnięć zarządu pierwszej kadencji. Raport komisji rewizyjnej przedstawiał wyłącznie błędy i braki w prowadzeniu dokumentacji księgowej, nie przedstawiając żadnych zastrzeżeń do wykonanej pracy i realizacji postanowień statutowych oraz ostatniego walnego zjazdu. Następnie udzielono absolutorium zarządowi oraz komisji rewizyjnej za rok 2003 i wysłuchano przedstawicieli regionalnych, których reprezentowali: Zofia Kneisel, Marek Szalwa, Janusz Mazurek oraz Jan Ziętek.Na tym zakończono pierwszy dzień obrad a uczestnicy mieli możliwość kontynuowania rozmów biznesowych podczas uroczystej kolacji.Kolejny dzień obrad rozpoczęto od przedstawienia kandydatów do nowego zarządu. Walny zjazd postanowił nie zmieniać liczby wchodzących do zarządu ZPBK osób, czyli pozostano przy siedmioosobowym składzie zarządu. Po wręczeniu uprawnionym do głosowania członkom związku mandatów oraz kart do głosowania przystąpiono do niejawnego głosowania nowego składu członków zarządu, prezesa i wiceprezesów, komisji rewizyjnej oraz komisji arbitrażowej. Karty do głosowania zebrała komisja skrutacyjna, która po przeliczeniu głosów ogłosiła wyniki głosowania. W skład nowego zarządu weszli: Bożena Modlińska, Jan Ziętek, Tomasz Czekaj, Stanisław Sitarz, Wojciech Popielski, Robert Popkowski oraz Zofia Kneisel. Prezesem na drugą kadencję została Bożena Modlińska, wiceprezesami: Jan Ziętek oraz Tomasz Czekaj, członkami zostali: Stanisław Sitarz, Wojciech Popielski, Robert Popkowski oraz Zofia Kneisel.Do komisji rewizyjnej wybrano: Bogusława Skolaka, Dariusza Kusiaka oraz Sławomira Krajewskiego. Do komisji arbitrażowej wybrano: Bruno Dowgirda, Marka Szalwę oraz Henryka Kucharczyka.Następnie podjęto uchwałę o wysokości budżetu na rok 2004 oraz dyskutowano o wysokości składek członkowskich w roku 2004. Ustalono, że wysokość składek członkowskich zostanie taka sama jak w poprzednim roku tzn. firmy zatrudniające do 5 pracowników 30 zł miesięcznie, firmy zatrudniające do 10 pracowników - 100 zł miesięcznie, firmy zatrudniające do 20 pracowników - 150 zł miesięcznie oraz powyżej 20 pracowników - 200 zł miesięcznie. Podczas wspólnej dyskusji zaproponowano, że różne komunikaty oraz informacje o nowych członkach związku będą wysyłane z biura związku drogą elektroniczną do każdego czynnego członka ZPBK. W związku z tym, osobom, które nie posiadają adresu e-mailowego, zostaną bezpłatnie założone skrzynki na serwerze związkowym. Postanowiono, że kolejny kongres kamieniarski odbędzie się w dniach 5-6 listopada 2004 roku, miejsce zostanie wybrane spośród trzech ofert. Generalnym kierunkiem aktywności związku w najbliższej kadencji będzie: Promocja i szkolenia oraz zestrojenie z nowymi standardami funkcjonowania w ramach UE. Dodatkowo organizacja wspólnych wyjazdów na imprezy targowe dla grup kamieniarzy z ZPBK i wspólne wystawiennictwo na targach zagranicznych i krajowych. Spożytkowanie wypracowanych układów zagranicznych dla dobra polskiego kamieniarstwa poprzez szybki transfer informacji kanałami związkowymi, organizacja spotkań regionalnych, kolportaż drogą internetową, prasa, etc. Stworzenie grup roboczych w ramach grup przedsiębiorców reprezentujących różne formy działalności kamieniarskiej.Stworzenie lobbingu krajowego kamieniarstwa poprzez m.in. wstąpienie do KPP. Przyczynienie się do powstania szkolnictwa zawodowego w zawodzie kamieniarz-brukarz oraz technikum górnictwa odkrywkowego.Ułatwienie dostępu do nowych technologii.Ułatwienie nawiązywania kontaktów. Pokazanie architektom możliwości wykorzystania kamienia naturalnego.Ochrona interesów pracodawców.Wykorzystanie funduszy UE.Integracja środowiska kamieniarskiego.Omówienie wyników działania zarządu ZPBK I kadencjiRok 2004 zamyka ważny okres w działalności Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej. Właśnie dobiegła końca pierwsza czteroletnia kadencja zarządu, który jak się wydaje mimo sporych oporów środowiska kamieniarskiego, przełamując jego wysoką inercję, nieufność i brak wiary, zbudował solidne filary, na których można budować przyszłość ZPBK - reprezentanta branży kamieniarskiej już nie tylko w Polsce, ale i na forum zagranicznym. Informacja ta ma zasadnicze znaczenie wobec przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Praca wykonana przez społecznie działających członków związku niewątpliwie zasługuje na słowa uznania. Utrzymanie organizacji związkowej przy życiu i mozolne budowanie jej organizacyjnych podstaw odbywało się w atmosferze pełnej sceptycyzmu, w jakiejś mierze uzasadnionego, bo istnienie związku poprzedziły nieudane próby stworzenia jakiejkolwiek organizacji reprezentującej polskich kamieniarzy. Jednym z przykładów może być martwa dziś krakowska Fundacja Sztuki Kamieniarskiej, której ostatnie konwulsyjne drgawki było dane obserwować członkowi zarządu podczas wigilii kamieniarskiej w Krakowie. Dziś jej ostatni członkowie poszukują sukcesorów dziesięcioletniego dorobku Fundacji, a chętnych nie widać... Tymczasem w ZPBK kilka lat rzeczywiście ciężkiej pracy, w której wiara w sens działania była największą pomocą, przyniosło sukces w postaci zamknięcia wszystkich spraw organizacyjnych, prawnych, a także, co może najważniejsze, finansowych i dziś kamieniarze w kraju mogą się cieszyć z posiadania własnej reprezentacji związkowej. Sprawy finansowe należy, przy tym zauważyć szczególnie, bowiem pierwsze trzy lata przebiegały pod nieustanną presją braków złotówki na opłacanie wszelkich niezbędnych wydatków, których ponoszenie było wpisane w utrzymanie związku od samego początku. Przy okazji omawiania spraw związanych z finansami związkowymi nie sposób nie wspomnieć o bardzo skutecznej inicjatywie podjętej na ostatnim walnym zjeździe ZPBK. Wspólnie zdecydowano bowiem o kwartalnym wysyłaniu not obciążeniowych, co ujęto w ramy uchwały, co dało taki skutek, że większość członków wywiązuje się z zadeklarowanych zobowiązań finansowych wobec związku, w efekcie czego długi przestały być zmorą związku. Za sprawą otwartego podejścia do wyzwań, jakie postawiła rzeczywistość ostatnich lat, o polskich kamieniarzach dzięki ZPBK zaczęto mówić poza granicami kraju we Włoszech, Niemczech, Hiszpanii, Belgii. Znają ZPBK w Parlamencie Europejskim, gdzie o swoje walczą kamieniarze stowarzyszeni w paneuropejskim Euroroc, w którego szeregi polska organizacja branżowa również wstąpiła za czasów ustępującego zarządu. Międzynarodowe kontakty wydatnie przyczyniły się do ponownego uruchomienia szkoły kamieniarskiej w Strzegomiu, a była to kolejna próba po tym, jak wcześniej związek włączył się w uruchomienie klasy kształcącej kamieniarzy w Bolkowie. Za brak sukcesu w tym przypadku nie związek ponosi odpowiedzialność. Strzegomski projekt otwarcia szkoły uczącej zawodu kamieniarza po znalezieniu fachowej pomocy we Włoszech odniósł sukces, z początkiem bieżącego roku szkolnego po długiej przerwie znowu kształci się nową kadrę kamieniarską w Strzegomiu. Zarząd wiele wysiłku i pieniędzy włożył w to, by cała sprawa miała szczęśliwy finał, a nie czekała przez kolejne lata na i tak nieuchronne załatwienie. Włoskie kontakty były także okazją do zorganizowania podczas targów we Wrocławiu seminarium na temat nowych norm europejskich dotyczących kamieniarstwa, które poprowadzili specjaliści zaproponowani przez związek branżowy z Carrary. Przedsięwzięcie to było odpowiedzią na zgłaszane przez członków związku zainteresowanie tą problematyką. W efekcie nie tylko dostarczono kamieniarzom w kraju kompetentnej informacji, ale też ZPBK zarobiło do swej kasy 2 tysiące euro. Dzisiejsze czasy domagają się od każdego kompetencji potwierdzonych odpowiednim dokumentem, co ma chronić rynki pracy, konsumentów itp. By zaspokoić te wymagania, ZPBK zapewniło chętnym kamieniarzom możliwość przejścia odpowiednich szkoleń mistrzowskich i czeladniczych w Kielcach, w efekcie których stawali się oni posiadaczami stosownych dokumentów, dzięki którym w przyszłości, kiedy zaczną działać w Polsce regulacje prawa UE, mogą spać spokojnie. Ponieważ efektywność stanowi ważny element aktywności ZPBK konieczne stało się zorganizowanie forum wymiany doświadczeń, szkoleń i prezentacji własnych osiągnięć, które przybrało charakter corocznych spotkań w ramach wyznaczonych przez Kongres Kamieniarski. Efektywność to także docieranie do świadomości przedstawicieli zawodu kamieniarz w całej Polsce z informacją o swoim istnieniu, czemu służyć ma regularne wystawianie się na targach branżowych we Wrocławiu i Kielcach. Wymianę doświadczeń zapewniło również nawiązanie kontaktu z przedstawicielami związku czeskiego, będącego odpowiednikiem ZPBK. Udało się zacieśnić współpracę między obiema organizacjami i skorzystać z ich dorobku.

Abra-Marmi Polska Wycinarki do kamienia na linkę lub taśmę diamentową

o niskim napięciu i stałej prędkości lub 

ABRA MARMI POLSKA Sp. z o.o.  61-415 Poznań, ul. Sempołowskiej 18 tel. 0048-61-830-75-91  tel. 0048-61-830-76-29  92-412 Łódź, ul. Rokicińska 144 tel. 0048-42-675-32-37 fax. 0048-42-675-32-39 e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.">Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. www.abra-marmi.com

MD MODELLERIA DARIO F.LLI s.n.c. Via Magnadola, 46-31045 Motta di Livenza (TV) Italy tel. 0422.766437 (0039) 0422.765451  fax. (0039) 0422.863189 e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. www.md-dario.com

Speedycut FE/NC 800 Szybkoœć, precyzja i łatwoœć cięcia

Piła mostowa firmy Breton sterowana numerycznie to poważny konkurent na rynku. Jej most oraz ramię podtrzymujšce wrzeciono wykonano z odlewu, co gwarantuje odpowiedniš sztywnoœć oraz zmniejsza wibracje. Takie rozwišzanie konstrukcyjne umożliwia precyzyjne cięcie przy jednoczeœnie wydłużonej żywotnoœci stosowanych narzędzi. Ruch mostu wzdłuż prowadnic zapewniajš elementy toczone, dzięki czemu możliwe jest zwiększenie wydajnoœci maszyny. Zaprojektowano odpowiedniš ochronę oraz oliwienie wszystkich prowadnic. Wykorzystywane w maszynie centrum sterowania numerycznego oparte jest na podzespołach firmy Siemens. Precyzyjne oraz dynamiczne przemieszczanie się narzędzia wzdłuż osi X,Y, Z, możliwe jest dzięki zastosowaniu silników bezszczotkowych, których praca sterowana jest automatycznie. Zapewniono wychylanie się wrzeciona w przedziale od 0° do 90° z możliwoœciš cięcia przerywanego. Moc napędu wrzeciona 22 kW pozwala Speedycut FE/NC 800 na cięcie nawet grubych materiałów w jednym cyklu.

Charakterystyka techniczna urzšdzenia Speedycut FE/NC 800 : Powierzchnia cięcia w mm 240Wymiary stołu roboczego mm 3.500 x1.900 Długoœć drogi przemieszczania się na osi x w mm 3.700 Długoœć drogi przemieszczania się na osi y w mm 3.650 Długoœć drogi przemieszczania się  na osi z w mm 400 Œrednica piły mm 500÷800 Moc napędu kW 22 Maksymalna iloœć obrotów  wrzeciona 1.450 Prędkoœć przemieszczania się narzędzia wzdłuż osi x m/min 0÷20 Prędkoœć przemieszczania się narzędzia wzdłuż osi y m/min 0÷25 Prędkoœć przemieszczania się narzędzia wzdłuż osi z m/min 0÷4 Wymiary urzšdzenia, l x s x h  w mm 6.900 x 5.800 x 3.200 Ciężar urzšdzenia w kg (wraz ze stołem) 5000

Lecznicza moc kamieni

W neolicie w czasach megalitycznych społeczeństw Europy kamień był “dobry na wszystko”. Warto zatem zwrócić uwagę na jeszcze inny aspekt wiary w jego, tym razem lecznicze, własnoœci. Właœnie moc kamienia miała zapewniać nie tylko mšdroœć ale także miała zdrowotnie i leczniczo oddziaływać na człowieka. Wierzono szczególnie w kamienie dziurawe, gdyż właœnie one miały się wykazywać szczególnš mocš ozdrowieńczš, miały szczególnš magicznš moc. W Kornwalii znany jest dziurawy kamień zwany Bolesny skurcz leczšcy skurcze szyi u dzieci. Przez otwór w znanym już “Kamieniu Odyna” w Stennes na Orkadach przecišgano małe dzieci, aby uchronić je od chorób. Miał on także moc leczenia różnych schorzeń u osób dorosłych i to obydwu płci.Dziurawy kamień “Men-an-tol” także w Kornwalii, służył do przecišgania chorych dzieci. Procedura wymagała dziewięciokrotnego przecišgania dzieci oraz dziewięciokrotnego położenia na słońcu. Rezultatem miało być zapobieganie bolesnym skurczom szyi. Z kolei inny dziurawy kamień chronić miał dzieci przed m. in. kokluszem. W Suffolk w Anglii mały dziurawy kamyk przywišzywano do wezgłowia chorego.W Fouvent-le Haut we Francji zaraz po połogu rodzice zanosili niemowlę do dziurawego kamienia i przesuwali je przez otwór. Był to rodzaj kamiennego chrztu majšcego uchronić dziecko od zła i zapewnić mu szczęœcie.W Brackley w Szkocji trzy megality zwane Kamieniami driudów miały uœmierzać ból zębów, jeżeli o północy wbije się w nie gwoŸdzie. Stwierdzono obecnoœć 28 dużych żelaznych gwoŸdzi wbitych w największy menhir.Do menhiru w Nanteau we Francji przyprowadzano chorych ludzi, których wyleczyć miały trzy lub siedmiokrotne spacery.Okruchy i ułamki menhirów, czyli długiego kamienia, gotowano także w garnkach, gdyż jego wywar miał leczyć choroby nie tylko ludzi ale i bydła. Niekiedy zdrapywano proszek z kamieni, który następnie spożywano, by wyleczyć się z głuchoty. Jako lekarstwa używano także wodę deszczowš , która zgromadziła się na megalitach, czyli wielkich kamieniach. Wodš tš po prostu się skrapiano.Bardzo powszechnie, dla zjednania leczniczych mocy kamienia, wrzucano do jego otworów pienišdze. Niekiedy zaœ, szczególnie na Boże Narodzenie i w dniu przesileń zimowego i letniego, na œw. Jana, stawiano na kamieniach œwiece, namaszczano kamienie oliwš, którš następnie zbierano dla celów leczniczych. Bardzo często jako leku używano także proszku wydobytego z dołków, jakie występujš w megalitach. Niekiedy do dołków tych wkładano drobne przedmioty: włosy, paski, kwiatki, jagody, w celu uzyskania zdrowia.Znane sš konkretne kamienie, które leczyć miały okreœlony zespół chorób i dolegliwoœci. Dziurawy kamień “Clach Thuill” w Wielkiej Brytanii miał leczyć gruŸlicę. “Men-al-tol” w Kornwalii (Wielka Brytania) leczył reumatyzm, krzywicę i skrofuły. Inny menhir w regionie paryskim leczył goršczkę. Z kolei menhir zwany Obracajšcym się kamieniem, w tym samym regionie był skuteczny na choroby jelit.W Ardmore w Irlandii skała œw. Declana była czczona jako obiekt o cudownych mocach. Ludzie czołgali się na brzuchu i przechodzili pod niš.Jak można zauważyć, z kamieniami w wielu krajach wišzały się rozmaite czynnoœci lub obrzędy magiczno-religijne, ze względu na przypisywanie im nadprzyrodzonych mocy. Wprawdzie obrzędy te sš pozostałoœciš wierzeń pogańskich, ale nierzadko splatały się z obrzędowoœciš chrzeœcijańskš.

Polska-UE symbolicznie

W czwartek, 29 kwietnia 2004 roku, o godz. 11.00 w okolicach parkingu supermarketu Tesco na podwrocławskich Bielanach dokonano odsłonięcia pomnika “Integracja II” autorstwa Ewy Solimy. Przedstawia on dwa połączone ze sobą granitowe bloki przy użyciu agrafki i potężnych nici, symbolizując w ten sposób wejście Polski do Unii Europejskiej. Uroczystości odsłonięcia patronowali starosta powiatu wrocławskiego Andrzej Wąsik oraz przewodniczący Rady Powiatu Wrocławskiego Grzegorz Roman. Na miejsce przybyło około stu osób, w obecności których huknięto z armaty, a od strony artystycznej popisywał się ludowy zespół artystyczny. Autorka pomnika, Ewa Solima, jest absolwentką Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu wydziału Malarstwa i Rzeźby (w pracowni profesora Alojzego Gryta). Swoje rzeźby wykonuje z różnych materiałów. Jest autorką najcięższego w Polsce granitowego słonia o wadze 29 ton, który stoi we Wrocławiu. Według jej projektu wykonany został granitowy pomnik Integracja I w Słubicach, będący symbolem Wspólnoty Europejskiej (3,5 metra wysokości). Kolejną jej kamienną realizacją jest Grantur rzeźba granitowa, gdzie autorka eksperymentuje z fakturą granitu i łączeniem go z innym kolorowym kamieniem. Praca ta została uznana Dyplomem Roku 2002 oraz wyróżniona w konkursie na najlepszą rzeźbę w małej architekturze organizowanym przez nasze czasopismo. Specjalnie na obchody dnia 1.05.2004 roku autorka wykonała rzeźbę, której nadała nazwę “Integracja II”. Wykonana jest z granitu i łączy kamień z metalem (2 m wysokości). Ewa Solima projektuje również kamienne mozaiki. Do najlepszych zaliczyć trzeba by kamienną podłogę przedstawiającą obraz Pabla Picassa “Trzej muzykanci”, którą prezentujemy na stronie 84.

Wśród pomników Technipierre

Kwietniowe targi Technipierre w Liege stanowiły doskonałą okazję do przyjrzenia się aktualnym trendom we wzornictwie nagrobkowym. Jak wiadomo w tradycyjnym podejściu do tego tematu dobrze ukształtowany nagrobek charakteryzują harmonijne wymiary i piękna forma i te walory z pewnością posiadały wystawione wzory nagrobków, które nierzadko prezentowały łączenie różnych materiałów w celu urozmaicenia tak efektu estetycznego, jak i formy. Tak więc współczesny nagrobek to nie tylko kamień i napisówka, ale też drewno i szkło ciekawie wkomponowane w całość. Dominowały ciemne kolory kamieni, choć nie były to wyłącznie czarne granity. Na szczęście tendencje współczesne nie są wyzbyte form rzeźbiarskich, a poszukiwania nowych pomysłów ukształtowania lica pionowej płyty nagrobnej ulegają transformacjom w kierunku motywów roślinnych. Czasem jej uformowanie zmierza nadmiernie w kierunku sztuki, niekoniecznie dobrze kojarzącej się z cmentarzem, miejscem powagi, szacunku i spokoju, a bardziej oddaje klimat jakiegoś jarmarku. Faktem jednak jest, że ich oglądanie może zainspirować do własnych poszukiwań i przyczynić się w ten sposób do wykreowania nowej formy pomnika nagrobnego.

Herwing Callewier, szef firmy Beltrami Belgia

Aktualnie dochodzimy do momentu bardzo istotnego dla nas wszystkich, gdyż następuje pewne powišzanie historyczne pomiędzy państwami. Sšdzę więc, że dla naszej firmy, naszych kolegów, jest to bardzo dobry powód do tego, aby być obecnym na rynku polskim, który wcišż sygnalizuje spore zapotrzebowanie na kamień. Istnieje potrzeba uprzystępniania kamieni klientom. Salon prezentujšcy kamienie naszej firmy został zaprojektowany przez mojego brata w kooperacji z zaprzyjaŸnionym architektem. Brat był odpowiedzialny za powstanie tego salonu. Meble w salonie zostały sprowadzone z wielu firm. To wydaje mi się godny naœladowania przykład służšcy wszystkim. Naszym hasłem firmowym jest “jakoœć, serwis oraz wybór” i pod takim hasłem taki jak tu salon kamienia powstanie również w Polsce. Ważnym jest by, sobie uœwiadomić, że w oferowaniu produktu nie można się kierować tylko cenš.Jeœli chodzi o trendy kamieniarskie w meblarstwie belgijskim, to najlepsze jest stosowanie jednolitych barw kamienia. Sam design mebla musi być nowoczesny w formie, najlepiej o kształtach geometrycznych. Taki sam trend obserwuje się w przypadku kominków. Projekty kominków w stylu barokowym wyszły już z mody. Dla producentów kamienia takich jak my nie jest to zbyt dobry trend ponieważ w przeszłoœci do wykonania takich kominków sprzedawało się dużo kamienia. Teraz gdy projekt kominka jest nowoczesny, prosty w swojej formie, nie jest już możliwe stosowanie takiej iloœci kamienia. Nie można niestety takiej ewolucji zapobiec. Będziecie mogli również zaobserwować na targach w Liege (rozmowa została przeprowadzona bezpoœrednio przed rozpoczęciem imprezy targowej Technipierre w wymienionym mieœcie), że obecnie wielu klientów decyduje się na zakup zlewów wykonanych z kamienia o prostej, jednolitej formie, którš uzyskuje się poprzez wykonanie go z jednego solidnego, grubego kawałka (bloczka) materiału, zazwyczaj granitu. Ten trend w Belgii dyktujš w dużej mierze architekci, którzy chcš, aby wszystko obecnie wyglšdało nowoczeœnie. Kalibrowany kamień naturalny do układania na zaprawę klejšcš Beltrami prezentuje beltraline jako produkt wysokiej klasy, otwierajšcy nowe perspektywy w układaniu podłóg z kamienia naturalnego: jest to ponad pięćdziesišt rodzajów marmuru, wapienia, kamienia białego, łupka, niebieskiego ciosu z kalibrowanš gruboœciš do wykorzystania zarówno w nowych inwestycjach budowlanych, jak i pracach renowacyjnych. Perfekcyjne kalibrowanie gwarantuje szybkie układanie, a lekkie płytki ułatwiajš transportowanie na miejsce montażu. Ponadto nie trzeba martwić się o minimalne iloœci, a wszystkie zamówienia realizowane sš w cišgu 10 dni.Łatwoœć użycia beltraline i liczne jego zalety warte sš podkreœlenia: jeœli chodzi bowiem o połšczenie z ogrzewaniem podłogowym, beltraline stanowi cennš alternatywę dla innych materiałów, ponieważ odpowiada ostrym wymogom Belgijskiego Budowlanego Centrum Naukowo-Technicznego. Równo przycięte brzegi dajš możliwoœć cienkich fug, co pozytywnie wpływa na wykończenie i wyglšd układanej podłogi.

Brukaowane kamieniem, cz.V Rybia łuska

Wzór w “rybiš łuskę”, zwany też “wachlarzami”, czy “sercami” (chociaż ta ostatnia nazwa wydaje się najmniej adekwatna) jest czwartym (po układzie dzikim, rzędowym i segmentowym) wzorem klasycznego rzemiosła brukarskiego i jedynym wzorem, w którym motyw powtarzalny, stanowišcy przedmiot geometrycznych przekształceń na płaszczyŸnie został tak wyraŸnie wyodrębniony z tła. Poprzednie układy tworzone sš przez rzędy kostki układane na liniach prostych (rzędowy) lub na łukach (segmentowy). Rybiš łuskę natomiast tworzš zabrukowane pola w kształcie wachlarzy, niezależnie układanych i obracanych na płaszczyŸnie . Rozmieszczenie łusek tworzy kompozycję wzoru, jednak ich wielkoœć wynika z możliwoœci wypełnienia łuski materiałem kamiennym. Wizualna wyrazistoœć wzoru sprawia, że motyw łuski jest wielokrotnie nadużywany. Zgodnie z podziałem wprowadzonym w poprzednich artykułach - kształt rybiej łuski może być wykorzystywany zarówno jako mozaika, jak i deseń. Przy mozaikach uzyskany obraz jest celem nadrzędnym, a materiał i sposób jego wbudowania należy podporzšdkować ostatecznemu efektowi. W przypadku deseni, odwrotnie - tak należy opracować rysunek, aby detal oraz skala podziałów były racjonalne i odpowiednie dla użytego budulca. Desenie wynikajš z technologii i ekonomii wykonania, bezpoœrednio uzależnionych od rozmiarów użytego materiału. Mozaiki natomiast to obrazy, dla których naturalny kamień jest jedynie tworzywem.Rozróżnienie powyższe ma nie tylko charakter teoretyczny, lecz niezwykle istotne konsekwencje wykonawcze. Mozaika w formie wachlarza jest jedynie figurš geometrycznš wyróżnionš kolorystycznie w nawierzchni. Co do zasady niczym nie różni się od herbu, napisu, czy ozdobnej rozety, kompozycyjnie jest najczęœciej nieuzasadniona, nieograniczona rozmiarami, a często wštpliwa estetycznie. Jest motywem nadużywanym, gdyż w ramach brukowanych powierzchni - podziały klasyczne, prostokštne lub inne ozdobne, tworzš znacznie lepiej dopasowane do otoczenia wzory, czyli spełniajš podstawowy postulat współzależnoœci przestrzennej elementów architektonicznych i nawierzchni. Usprawiedliwione w tym miejscu wydajš się podejrzenia o niewłaœciwe i niezrozumiałe przenoszenie podpatrzonych wzorów przez niewykwalifikowanych wykonawców - co zubaża formalne możliwoœci kompozycyjne nawierzchni kamiennych oraz propaguje złe wzorce [ryc. 18, 20]. Należy tu podkreœlić, że wiele z prezentowanych w niniejszym artykule fotografii odnosi się do nieprawidłowych rozwišzań, a do rzadkoœci należy prawidłowo wykonany wzór [ryc. 7].Klasyczna rybia łuska to przede wszystkim deseń, czyli układ, w którym rysunek powstaje przez transformacje geometryczne na płaszczyŸnie czyli przesunięcia, obroty i odbicia lustrzane - podstawowego motywu, w taki sposób, aby możliwe było zabrukowanie całej powierzchni. “Podstawowy motyw” natomiast nie jest dowolny, lecz tak opracowany, aby wbudowanie kostki kamiennej wykorzystywało jej nieregularnoœć kształtów i wielkoœci w ramach jednego asortymentu kamiennego. Rybiš łuskę tworzy pole ograniczone dwoma zestawionymi ze sobš łukami (rozsuniętymi na odległoœć jednej kostki), ograniczonymi od góry trzecim łukiem (o tym samym promieniu), którego œrodek jest w połowie odległoœci między kluczami poprzednich. Najłatwiej narysować łuski na siatce kwadratów - tworzš jš mijajšce się półokręgi [ryc. 3], wypełniajšce dwa sšsiednie pola. Jednak należy pamiętać, że rysunek ten jest jedynie geometrycznym uproszczeniem. Końcówka wachlarza ma zawsze szerokoœć jednej kostki. Łuski nigdy nie zbiegajš się ze sobš na styk. Jest to najczęœciej popełniany błšd przy wykonawstwie, którego konsekwencjš jest koniecznoœć wbudowywania elementów mniejszych i uszkodzonych - "trójkštnych" kamieni w miejsce przeznaczone dla całej kostki. Warto podkreœlić, że rybia łuska  - podobnie jak inne klasyczne wzory - jest układem z ręcznie wykonanych kostek kamiennych, a nie odpadów z kamieniołomów. We wzorze nie mogš znaleŸć się żadne elementy nie spełniajšce warunków stawianych dla danego asortymentu kamiennego. Cała łuska nie powinna przekraczać szerokoœci ok. 20 kostek. Jest to optymalny wymiar umożliwiajšcy wykorzystanie wszystkich zalet układu i nieregularnoœci materiału. Mniejsze łuski nie pozwalajš na pełne rozwinięcie wachlarza, a większe zacierajš czytelnoœć wzoru. Dlatego też wymiary łuski wcale nie sš dowolne, lecz wynikajš z wielkoœci użytego materiału kamiennego. Kolejnoœć czynnoœci przy wytyczaniu wzoru jest analogiczna jak dla segmentów. Po okreœleniu właœciwej szerokoœci układu (przez odjęcie szerokoœci obsadzek) należy podzielić powierzchnię na pasy odpowiadajšce szerokoœci łusek odpowiednio: dla kostki 4x6cm jest to L = 1,0 do 1,3 m (5 6 cm x 20 szt.) 8x10cm L = 1,8 do 2,30 m (9-11cm x 20 szt.) Takie wyznaczenie modułów sprawia, że wzór zawsze rozpoczyna się i kończy od połówek łusek. Jest to właœciwe rozpoczęcie umożliwiajšce budowanie nawierzchni zachowujšc prostopadłoœć kostek do krawędzi.Konsekwencjš tej zależnoœci jest możliwoœć wytyczenia najwęższego pasa w tym układzie z samych połówek łusek [ryc. 12], czyli o szerokoœciach o połowę mniejszych niż podane powyżej (odpowiednio dla wielkoœci kostek). Jest to często wykorzystywany motyw pasa oddzielajšcego np. układ płyt na chodnikach od krawężnika. W pasie tym często pojawiajš się słupki ograniczajšce wjazd na chodnik, znaki drogowe, latarnie itp.Po wytyczeniu wzoru i rozpięciu siatki sznurów między wbitymi szpilkami z prętów zbrojeniowych, układa się kontur wzoru [ryc. 6], a następnie wypełnia pola. Jako pierwszš wbudowuje się największš kostkę (w miejscu między łukami), a następnie dwie mniejsze, trzy kolejne i następne tworzšce rzędy w kształcie łuków. Wypełnienie układa się analogicznie do zasad wzoru segmentowego, największe kostki w osi łuski i coraz mniejsze po bokach. Łuki powinny wykorzystywać różnice wielkoœci i kształtów kostek, nie można ich tworzyć przez rozszerzanie fug. Pewnš analogiš jest też sposób rozpoczynania wzoru i kończenia. Poczštek stanowiš półkola, łatwe do wykonania z kostki kamiennej (dużej precyzji wymaga jedynie wypracowanie œrodka). Zakończenie natomiast jest bardziej skomplikowane wymaga wypełnienia powierzchni między łukami i liniš ograniczajšcš wzór, gdzie należy wykorzystać kostki w kształcie trapezów i o zróżnicowanej wielkoœci dla wypełnienia klinów. W tych miejscach podstawowš zasadš jest precyzja wykonania i symetria układu (patrz sposób kończenia układu segmentowego opisany w poprzednim artykule).Podstawowš zaletš kompozycyjnš rybiej łuski, której nie miał żaden z wczeœniej omawianych wzorów, jest możliwoœć niemal dowolnego zestawiania układu z okręgami oraz wprowadzanie zmiany kierunku pod kštem prostym (zgodnie z siatkš modularnš). Cechy te umożliwiajš podkreœlenie rysunkiem nawierzchni lokalizacji elementów małej architektury, zieleni, oœwietlenia itp. [ryc. 21, 23]. Podkreœlenie wzoru innym kolorem kostki w punktach węzłowych eksponuje natomiast rastrowy charakter nawierzchni - dobrze komponujšcy się z architekturš współczesnš o wyrazistej tektonice [ryc.9].Analizujšc cechy układu rybiej łuski można zauważyć różnorodnoœć zastosowań - umożliwiajšcych rozwišzywanie skrzyżowań, ozdobne kompozycje w połšczeniu z okręgami tworzšce rozety i układy centralne. Należy tu podkreœlić, że wzór ten ma wyraŸnie zaznaczony kierunek, intuicyjnie czytelny przez analogię do układu dachówki na dachu (karpiówka w łuskę) lub łusek pokrywajšcych ciało ryb. Dlatego powinien być układany w kierunku wznoszenia się terenu (odwrotnie niż na dachu) dla zrównoważenia kompozycji, lub promieniœcie rozchodzić się od elementów podkreœlanych wzorem na zewnštrz. Czytelnoœć układu wynika z podkreœlenia konturu wzoru innym kolorem kostki, a jego stosowanie uzasadnione tylko dla starannie skomponowanych układów, precyzyjnie wytyczonych i wykonanych, zakończonych na brzegach wyróżnionš kolorystycznie obsadzkš. Zróżnicowanie kolorystyczne wzoru można wykonać na wiele sposobów:- przez podkreœlenie konturu barwnym rzędem, o szerokoœci 1, 2-3 kostek (w jednym lub różnych kolorach ryc. 8)- przez wyróżnienie kolorystyczne całych łusek zestawianych ze sobš na zasadzie szachownicy przez podkreœlenie wybranych fragmentów wzoru, np. kostek rozpoczynajšcych łuskę lub tylko okręgów zestawianych z wzorem...Różne mogš też być tonacje - stonowane lub kontrastowe w zależnoœci od zastosowanego materiału, wreszcie w postaci inwersji (negatyw/pozytyw - ciemne wypełnienie, jasny kontur), prezentujš przykład precyzyjnie wytyczonego wzoru dopasowanego do kształtu schodów wejœciowych do ratusza we Wrocławiu oraz wyznaczajšcego lokalizację lamp oœwietleniowych po jego bokach. Osišgnięcie takiego efektu wymaga szczegółowych rysunków już na etapie projektowania i skoordynowanych prac wyprzedzajšcych prace brukarskie.Można zaryzykować tezę, że wykonywanie wzoru bez podkreœlenia kolorystycznego lub bez zmian kierunku nie jest do końca uzasadnione. Tworzy bowiem efekt wizualny bardzo zbliżony do układu segmentowego (łatwiejszego do wykonania). Stosowanie jednak koloru powinno cechować się pewnš wstrzemięŸliwoœciš, ponieważ może doprowadzić do sytuacji karykaturalnych jak w przypadku wzoru prezentowanego na fotografii 14 gdzie w centralnych miejscach łuski wprowadzono wyróżnione kolorem okręgi, zaprzeczajšce logice wypełnienia kształtu łuski kostkš.Innymi najczęœciej popełnianymi błędami przy wykonaniu wzoru sš:- wykonywanie wzoru prostopadle do osi jezdni, co wymaga na całej długoœci układu skomplikowanego wypełniania klinów powstałych między krawędziš wzoru i łukiem łuski- nieprawidłowe wytyczenie wielkoœci łusek w stosunku do wykorzystanego materiału - stosowanie wzoru na nieregularnych powierzchniach, gdzie skrajne łuski sš poprzecinane i zniekształcone, podkreœlajšc jedynie niedopasowanie i przypadkowoœć wzoru- nadmierne podkreœlanie kolorystyczne - dominujšce nad podziałami architektonicznymi przestrzeni (szczególnie ważne w kontekœcie zabytkowej zabudowy)- stosowanie kształtu łuski jako elementu kompozycyjnego wypełnianego niewłaœciwie np. rzędowo lub uzyskujšc kształt łuku przez rozszerzenie fug Istnieje również możliwoœć niepełnego wykorzystania powyższych zasad tworzšc spłaszczonš łuskę rozpoczynajšcš się trzema kostkami. Wzór ten zachowuje atrakcyjnoœć wizualnš i cechy logiki układu, natomiast traci możliwoœć skomplikowanych zestawień i obrotów ponieważ budowany jest na siatce o prostokštnych, a nie kwadratowych modułach, co umożliwia tylko jednokierunkowe przesunięcia.Podobnie deformacja klasycznego układu  w formie łuków komponowanych w różnych kierunkach może być atrakcyjna wizualnie, chociaż przy próbie wbudowania całych kostek - znacznie bardziej skomplikowana w wykonawstwie.

EUROROC- dalczega tak ważny dla polskiego kamieniarstwa?

W 1950 roku kilka organizacji reprezentujšcych sektor kamienia naturalnego w różnych krajach starego kontynentu postanowiło powołać do życia federację skupiajšcš zwišzki branżowe kamieniarzy z całej Europy. Ta szczególna idea nabrała znaczenia w okresie jednoczenia się Unii Europejskiej, kiedy pojawiło się zapotrzebowanie na podejmowanie wspólnych decyzji dotyczšcych jednego sektora przez zjednoczone państwa. Podobnie jak w innych branżach, również dla europejskiego sektora kamienia naturalnego potrzebne okazało się wypracowanie wspólnych interesów organizacji kamieniarskich państw członkowskich oraz sposobów ochrony różnorodnoœci i specyfiki regionów, w których usytuowany jest przemysł kamieniarski. Za cel powołania federacji przyjęto koordynację wspólnych interesów, szukanie rozwišzań dla wspólnych problemów, promocję kamienia naturalnego, a także reprezentowanie branży w kontaktach z instytucjami rzšdowymi, gospodarczymi państw członkowskich oraz wobec urzędów Unii Europejskiej i placówek naukowych na poziomie międzynarodowym. Rejestracji dokonano w oparciu o prawo belgijskie, siedziba federacji Euroroc (European and International Federation of Natural Stone Industries) mieœci się w Brukseli natomiast sekretariat generalny ulokowano we Frankfurcie w Niemczech. Opracowywanie specjalistycznych tematów oraz rozwišzywanie problemów odbywa się podczas warsztatów i wspólnych spotkań. Utworzono dwie komisje: do spraw kultury nagrobków i rzeŸb oraz zajmujšcš się szkoleniami i edukacjš. Europejska Federacja Kamienia Naturalnego intensywnie pracuje nad zapewnieniem konkurencyjnoœci sektora kamieniarskiego w Europie wobec branż reprezentujšcych inne materiały budowlane poprzez narzucenie standardów jakoœci, które uczyniš z kamienia materiał unikalny i wyjštkowo atrakcyjny. Wszystkie znaczšce organizacje z państw Unii Europejskiej sš członkami Euroroc. Od ubiegłego roku w skład Euroroc wchodzi również Polska z ramienia Zwišzku Pracodawców Branży Kamieniarskiej. Euroroc - czujne oko nad pracami legislacyjnymi Jak ważne dla branży kamieniarskiej jest zaangażowanie Euroroc w legislacyjne procesy dokonujšce się w Brukseli pokazujš ostatnie prace zwišzane z ustaleniami dotyczšcymi zarzšdzania odpadami poprodukcyjnymi w kopalniach czy zakładach kamieniarskich, a także dotyczšce norm oraz certyfikatów odnoœnie badań kamieni naturalnych. Tylko dzięki wysokiemu profesjonalizmowi reprezentujšcych organizację osób, które wnikliwie przeœwietliły sens zapisów aktów prawnych, możliwe było kontrolowanie tego, co Parlament Europejski zamierzał ustanowić prawem. W wielu przypadkach bez interwencji ze strony Euroroc powstawałyby tzw. potworki prawne, nie majšce nic wspólnego z rzeczywistoœciš w œwiecie kamieniarskim, a mogšce stanowić ogromne obcišżenia natury prawnej, a w konsekwencji finansowej dla branży.Jak przebiega kontrola ustaw ważnych dla branży w Parlamencie Europejskim?Sprawny lobbing w trakcie prac dotyczšcych rozmaitych regulacji prawnych, w tym wnoszenia poprawek odnoœnie funkcjonowania kamieniarstwa w Europie, wymaga, by nawet tak duży podmiot, jak Euroroc, był stowarzyszony w większej grupie nacisku. Z tego też powodu wchodzi on w skład tzw. panelu ekspertów NEEIP (dziewięć organizacji europejskich należšcych do grona sektorów wydobywczych, ale nie zwišzanych z pozyskiwaniem energii), który jako całoœć może lobbingować, nadzorować i kontrolować proces legisla-cyjny, jaki dokonuje się w Bruk-seli w ten sposób korygu-jšc wszelkie ustalenia, które w bezpoœredni sposób mogš szkodliwie wpływać na funkcjonowanie, któregoœ z sektorów, W skład panelu zwanego w skrócie NEEIP (Non-Energy Extractive Industries) wchodzš między innymi: - Euroroc; - Cembureau (European Cement Association). - CEPMC (Council of European Producers of Materials for Construction), - Cerame-Unie (Laison Office of the European Ceramic Industry), - EuLA (European Lime Industry) - EUROGYPSUM (Association of European Gypsum Industries), - EUROMINES (European Association of Mining Industries), - IMA-EUROPE (Industrial Minerals Association Europe),- UEPG (European Aggregates Association). Euroroc a sprawa Polska To, że Polska ma swojego reprezen-tanta w Euroroc wpostaci ZPBK ma ogromne znaczenie dla naszego rodzimego kamieniarstwa. Wiele korekt, ustaleń zwišzanych z kamieniar-stwem w aspekcie polskim będzie się dokonywać tylko i wyłšcznie poprzez ZPBK. Należy tutaj dodać, iż z racji funkcjonowania ogólnopolskiego zwišzku, jakim jest wspomniane ZPBK, równie istotne jest działanie zwišzków o charakterze lokalnym (wojewódzkim, gminnym etc.), ponieważ to one najlepiej znajš problemy i bolšczki kamieniarstwa na swoim własnym podwórku. Ważne jest, aby istniało silne powišzanie tych zwišzków z ZPBK, na przykład w postaci przynależnoœci tych zwišzków lokalnych do zwišzku głównego lub na drodze stałej wymiany informacji na temat poszczególnych tematów dotyczšcych branży. Tylko takie postępowanie umożliwia systematyczne raportowanie problemów kamieniarstwa na forum Euroroc, a w konsekwencji skuteczniejsze oddziaływanie na to, co dzieje się w Parlamencie Europejskim w kontekœcie ustalanych przepisów prawnych. Cała procedura jest dosyć zawiła, ale najbardziej istotne w tej sprawie jest, aby firmy kamieniarskie w Polsce zrozumiały, iż do Parlamentu Europejskiego i przepisów dotyczšcych kamieniarstwa, nie da się dotrzeć w sposób jednostkowy (nie wystarczy tutaj nawet ostatnio plštajšcy się w kuluarach UE slogan: “Gdzie diabeł nie może, tam Polaka poœle”). Gdy dodamy do tego fakt, iż około 80% przepisów UE dotyczšcych małych oraz œrednich przedsiębiorstw pochodzi z Brukseli, nikomu nie trzeba uzmysławiać, jak ważne jest, by działać w grupie, w dodatku na tyle dużej i silnej, by mogła wpływać na procesy legislacyjne na najwyższym szczeblu UE. Takš grupš w przypadku branży kamieniarskiej jest Euroroc. WyraŸnie widać tutaj rolę ZPBK jako orędownika spraw polskiego kamieniarstwa na forum europejskiego kamienia (niewiele firm wie, iż ZPBK już od targów w Weronie w ubiegłym roku oficjalnie uczestniczy w rozmowach na forum Euroroc). Powinno to dać do myœlenia zarówno samemu ZPBK, jak i wszystkim obecnie tworzšcym się lokalnym zwišzkom branżowym, tak potrzebnym polskiemu kamieniarstwu. Prosty przykład tego, jak wszystko może działać najlepiej, może zobrazować kwestia możliwoœci pozyskiwania funduszy na cele promocji zwišzanej z branżš kamieniarskš. Lokalny zwišzek kamieniarski może mieć pomysł na promocję swojego regionu, szczególnie jeœli ów region posiada potencjał zwišzany z sektorem. Sukces tego pomysłu, poza wczeœniej przygotowanym biznesplanem promocji regionu, zależeć może między innymi od pozyskania funduszy z Unii Europejskiej. Wiadomo sprawš jest, że przy dużych inwestycjach same œrodki członków zwišzku lokalnego nie wystarczš, warto więc szukać pomocy w funduszach UE, bo skoro już jesteœmy w tych strukturach, to lepiej wykorzystać nadarzajšce się okazje. W sprawnym pozyskaniu takich funduszy może pomóc np. gmina (jednym z punktów dobrego biznesplanu przy dużych projektach jest wykazanie kooperacji z gminš), która sama może kierować taki projekt w ramach adekwatnego programu lub też sam lokalny zwišzek o owe wsparcie może się starać (o warunkach i sposobach pozyskania funduszy z UE dowiedzieć się można szerzej w nr. 1/26 “Œwiata Kamienia” na str. 96. Obecnie dobrym pomysłem wydaje się, aby zwišzek lokalny mógł swój projekt kierować do ZBPK, które wykorzystujšc swoje członkostwo w Euroroc przedstawi go na forum w celu zyskania akredytacji. Takie zaopiniowanie projektu przez Euroroc jest bardzo przydatne w procesie uzyskania dotacji dla inicjatyw zwišzanych z kamieniarstwem. Ważna jest tutaj współpraca na szczeblu zwišzek lokalny, a zwišzek ogólnopolski, która w podanym przykładzie realizacji dużych projektów dotyczšcych kamieniarstwa, wydaje się być wręcz wskazana. Inne przykłady dotyczyć mogš bezpoœrednich bolšczek polskiego kamieniarstwa, które raportowane do ZPBK również mogš znaleŸć swojš drogę na spotkaniach Euroroc. Nie ma żadnych przeszkód w kooperacji pomiędzy zwišzkami kamieniarskimi, a dla wspólnego dobra branży wszelkie mogšce istnieć personalne podziały (bo wiemy, iż takie w każdej branży istniejš) lepiej chyba zostawić na boku. Tylko w kooperacji i sile polska branża kamieniarska jest w stanie działać na arenie UE skutecznie opierajšc się tak silnym zwišzkom jak włoski, niemiecki, hiszpański.

Koszty zwišzane z wypadkiem przy pracy i chorobš zdrowotnš

Chciałbym zwrócić uwagę pracodawców na skutki ekonomiczne i straty moralne, jakie ponosi pracodawca, pracownik i członkowie rodzin w zwišzku z wypadkiem przy pracy. Koszty te nie ograniczajš się tylko do różnych œwiadczeń i odszkodowań, o których mówiliœmy w poprzednich artykułach, ale sš to również koszty społeczne, dodatkowe koszty pracodawcy oraz pracownika. Każde zdarzenie wypadkowe nie wyłšczajšc mikrourazów zwišzane jest z kosztami mniejszymi lub większymi. W przypadku wypadków przy pracy i chorób zawodowych koszty te sš znaczne. Dlatego ważne jest, abyœmy zaczęli uœwiadamiać sobie, ile za to płacimy jako państwo, pracodawcy i pracownicy. W 2002 roku w Polsce 80 494 pracowników uległo wypadkowi przy pracy, a 4915 stało się ofiarami chorób zawodowych. W 2002 roku 520 pracowników zginęło lub zmarło w wyniku wypadków, a 1037 uległo wypadkom ciężkim (okaleczeniu). W Polsce nie prowadzi się statystyki kosztów społecznych, z wyjštkiem œwiadczeń wypłacanych z ZUS. Przykładowo odszkodowania wypłacane w Unii Europejskiej w jednym roku sš szacowane na 26 miliardów euro, a w Stanach Zjednoczonych tylko w przetwórstwie przemysłowym na 190 miliardów USD.Na koszty społeczne składajš się między innymi:- œwiadczenia wypłacane z ZUS zgodnie z nowš ustawš o œwiadczeniach z tytułu wypadków i chorób zawodowych,- koszty pogotowia ratunkowego i leczenia szpitalnego,- koszty rehabilitacji i leków (odpłatnoœć za leki) i œwiadczenia sanatoryjne,- koszty zwišzane z pracš instytucji prowadzšcych dochodzenie wypadkowe (inspekcja pracy, policja, prokuratura oraz inne urzędy, jak Wyższy Urzšd Górniczy itp.),- koszty procesów sšdowych, - niekiedy koszty zwišzane z prowadzeniem akcji ratowniczej, gaœniczej itp., np. straży pożarnej, ratownictwa górniczego, chemicznego, - koszty zwišzane z zabezpieczeniem miejsca wypadku, usuwania skutków katastrofy lub wypadku.Koszty pracodawcy sš zróżnicowane w zależnoœci od skutków wypadku czy choroby zawodowej, należš do nich: - koszty zwišzane z zatrzymaniem produkcji, cišgu technologicznego, maszyny, urzšdzenia lub prostych prac do czasu udzielenia pierwszej pomocy i wydania decyzji o ponownym rozpoczęciu pracy przez inspektora pracy i prokuratora albo organ uprawniony np. Urzšd Górniczy w przypadku wypadku œmiertelnego lub ciężkiego, a przez zakładowego SIP-a w pozostałych przypadkach, gdzie działajš zwišzki zawodowe.Jeżeli istnieje potrzeba powołania zespołu ekspertów lub komisji resortowych, postój może się znacznie wydłużyć. Taki postój może spowodować dalsze straty zwišzane np. z niewywišzaniem się z umowy, przez co można stracić kontrahenta, a nawet zapłacić kary wynikajšce z umowy; - koszty zwišzane z wypadkiem często powodujš okreœlone straty materialne zwišzane ze zniszczeniem materiałów, maszyn, urzšdzeń, narzędzi, odzieży roboczej, ochronnej i sprzętu ochronnego, a niekiedy pomieszczeń pracy; - kosztami wynikajšcymi z kodeksu pracy wypłacanymi przez pracodawcę z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej jak: odprawa rentowa (art. 92š §1 kp), odprawa poœmiertna (art. 93 kp), odszkodowanie za utracone przedmioty przez poszkodowanego (art. 237š §2 kp) i dodatek wyrównawczy (art. 230 §1 kp i 231 kp); - koszty zwišzane z absencjš pracownika. Nieobecny pracownik nie wytwarza okreœlonego produktu lub nie wykonuje okreœlonej usługi. W przypadku dłuższej absencji pracodawca musi zatrudnić innš osobę na zastępstwo, co pocišga nowe koszty zwišzane z przeszkoleniem pracownika w zakresie bhp, badaniem lekarskim wstępnym, a na stanowiskach produkcyjnych z wydaniem odzieży roboczej, ochronnej i sprzętu ochronnego. Należy również uwzględnić fakt, że pracownik zatrudniony na zastępstwo, a w przypadku wypadku œmiertelnego lub trwałego kalectwa (przejœcie na rentę) nowy pracownik, potrzebuje czas na osišgnięcie takiej wydajnoœci i jakoœci pracy jak poszkodowany. W przypadku krótszych absencji chorobowych mogš to być koszty zwišzane z pracš w godzinach nadliczbowych pozostałych pracowników; - koszty zwišzane z roszczeniami z powództwa cywilnego; - koszty zwišzane z postępowaniem karnym; - koszty zwišzane z ustaleniem okolicznoœci i przyczyn wypadku np. oderwanie od pracy œwiadków wypadku, dojazd poszkodowanego do szpitala, oderwanie od pracy drugiego członka zespołu powypadkowego (ZSIP lub innego pracownika); - uwzględnić należy również stratę czasu pracodawcy zwišzanš z wypadkiem przy pracy lub chorobš zawodowš, kontrolę inspekcji pracy.Pracodawca zatrudniajšcy pracowników narażonych na czynniki rakotwórcze lub pyły zwłókniajšce jest obowišzany do zapewnienia okreœlonych badań lekarskich także po zakończeniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, a nawet po rozwišzaniu stosunku pracy, gdy były pracownik zgłosił taki wniosek (art. 229 § 5 kp.).W wielu wypadkach występuje niewymierna utrata wartoœci przedsiębiorstwa i jego pozycja w oczach klientów, władz lokalnych, co może mieć wpływ na stan ekonomiczny firmy, a nawet na morale i wydajnoœć załogi. Należy również pamiętać, że wypadki przy pracy i choroby zawodowe od 1.01.2003 roku wpływajš na zróżnicowane ubezpieczenie z tego tytułu.Koszty, jakie ponosi pracownik, sš nie tylko finansowe i nie ograniczajš się do samego poszkodowanego, sš to: - utrata zarobków (premie, przeniesienie na stanowisko niżej płatne po okresie wyczerpania zasiłku wyrównawczego), - zmniejszenie możliwoœci zarobkowych w nowym miejscu pracy lub trudnoœci z ponownym zatrudnieniem, - zwiększenie kosztów życia zwišzanych z zakupem lekarstw, a w przypadku kalectwa dostosowanie mieszkania do potrzeb i spadek jakoœci życia, ból, cierpienie i smutek.