KONKURS NA POMNIK MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

Z inicjatywą przedsięwzięcia wyszedł Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu. Krótko potem, we wrześniu ubiegłego…

Czytaj...

HARD ROCK HOTEL

Jedna z najnowszych realizacji, za którą stoi firma stoneCIRCLE, zyskała wiele prestiżowych nagród. Bar hotelowy otrzymał nagrodę Best…

Czytaj...

LAGASCA 99 I COSENTINO

Zlokalizowany w dzielnicy Salamanca w Madrycie budynek mieszkalny Lagasca 99 nawiązuje swym charakterem do obiektów architektury wokół niego,…

Czytaj...

BUDUJMY EKOLOGICZNIE, ALE WYDAJNIE!

Taki apel do Ministerstwa Rozwoju wydało w połowie sierpnia br. dwanaście organizacji branży budowlanej, deweloperskiej, biznesowej i architektonicznej.

Czytaj...

Jesteś tutaj: Start

Świat Kamienia

Czytelnia

Świat Kamienia rocznik 2005

Świat Kamienia nr 2(33)2005

David Rogers: Międzynarodowy regionalizm Złotych Tarasów

Autorem koncepcji architektonicznej warszawskich Złotych Tarasów jest amerykańskie biuro architektoniczne The Jerde Partnership International, Inc (JPI), z którym firma ING Real Estate zrealizowała wcześniej projekt nowego centrum miejskiego w Rotterdamie. JPI specjalizuje się w projektowaniu centrów urbanistycznych, jego autorstwa są koncepcje architektoniczne kompleksów urbanistycznych m.in. w Londynie, Birmingham, Atenach, Budapeszcie, Hamburgu i Frankfurcie. Jon Jerde, założyciel firmy, jest także autorem koncepcji architektonicznej oraz projektu wioski olimpijskiej w Los Angeles (igrzyska olimpijskie 1984). W lutym br. do Warszawy przybył David Rogersem, jeden z głównych architektów JPI, który z zaciekawieniem przyjął propozycję przeprowadzenia rozmowy na temat miejsca, jaki w dzisiejszej architekturze ma kamień naturalny, a także różnych aspektów kamieniarki Złotych Tarasów, będących jedną z czołowych realizacji kamieniarskich w kraju. Wywiad przeprowadzili Szymon Wierny i Jacek Serafin. SK: Współczesna architektura pełna jest szkła i metalu, po które chętnie sięga wielu architektów, nawet tych o najgłośniejszych w świecie nazwiskach, jak chociażby Norman Foster. Można by odnieść wrażenie, że w pewnym sensie materiały te stały się synonimem dzisiejszej architektury, specyficznie rozumianej nowoczesności. Czy stosowanie ich to światowy trend czy standardowa konieczność? David Rogers: Szczerze mówiąc nie sądzę by był to jakiś światowy trend. Jest to raczej bezpośrednio związane z samym architektem i jego wizją tworzenia danego obiektu. Rzeczywiście w przypadku Normana Fostera jest to pewien element wyróżniający jego realizacje ale na pewno nie stanowi on wykładni tego, co stosują architekci na całym świecie. My staramy się stosować jak najwięcej kamienia naturalnego i jest to dominujący dla nas materiał. Obecnie w Chinach realizujemy obiekt, z wykorzystaniem kamienia naturalnego na dużą skalę. SK: Chiny posiadają ogromny potencjał kamieniarski. Napływające z wielu źródeł informacje o poważnych możliwościach materiałowym a także eksporcie na dużą skalę do tego kraju kamieni budowlanych, co sugeruje, że Chiny przeżywają obecnie boom inwestycyjny w budownictwie. DR: Tak i nie. Rzeczywiście w ciągu ostatnich dziesięciu lat chiński rynek budowlany rozwijał się z wielkim rozmachem. Obecnie nie odbywa się to w tak zawrotnym tempie i raczej mówiłby tutaj o pewnym wyciszeniu. Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest chiński rząd, który przestraszył się, że w kraju będzie budować się tylko potężne obiekty architektoniczne bez jakiegoś konkretnego zamysłu architektonicznego. Co ciekawe, podczas gdy Chiny ograniczyły liczbę nowo realizowanych projektów, państwa takie jak Wietnam czy Indie wyraźnie się ożywiły inwestycyjnie. Również w Europie są rynki, gdzie mamy boom w budownictwie. Takim przykładem jest Irlandia, która za sprawą rozwoju nowoczesnych technologii sporą część kapitału inwestuje w nowe biura. Indie są pod tym względem bardzo podobne. Wielki rozwój na tutejszym rynku budowlanym związany jest tak jak w przypadku Irlandii z rozwojem nowoczesnych technologii. SK: Wróćmy do spraw nam bliższych. Realizacja zaprojektowanych przez państwa biuro architektoniczne Złote Tarasy idzie pełną parą. W jakim stopniu projekt ten wkomponowuje się w otoczenie, w którym został umiejscowiony, i w jakim stopniu odpowiada on współczesnym trendom w architekturze? DR: Najważniejszym elementem we wszystkich realizowanych przez nas projektach jest dobre dopasowanie obiektu do otoczenia, w jakim ma on funkcjonować. W przypadku Złotych Tarasów był to jeden z wymogów inwestora. Przy realizacji tak specyficznych projektów stosuje się pojęcie, które my architekci nazywamy „międzynarodowym regionalizmem”. Oznacza ono, iż koncepcja architektoniczna jest budowana na bazie międzynarodowego doświadczenia jakie dane biuro posiada, patrzymy zatem na projekt poprzez pryzmat globalny. Kiedy jednak mamy wpisać projekt w otoczenie, bierzemy pod uwagę wszystkie elementy regionalne. Jednym z elementów podejścia regionalnego jest właśnie dobór materiałów. Wykorzystane materiały powinny w miarę możliwości odzwierciedlać charakter miejsca. W bezpośrednim otoczeniu Złotych Tarasów znajduje się wiele obiektów, które na przykład mają elewację wykonaną z piaskowca. Tak jest w przypadku banku ING czy też pięknego obiektu starej Poczty Polskiej, który był wybudowanych przed II wojną światową i posiada elewację z czerwonego piaskowca. Dlatego równie istotnym elementem jest kolorystyka, która stanowi element otoczenia. Mamy tutaj wiele kolorów w odcieniu żółtym, czerwonym. Zamierzonym efektem było zastosowania materiałów, które kolorystycznie mogłyby nawiązać do specyfiki tego miejsca. Do tego dochodzi jeszcze zielony piaskowiec z Brennej. W tej kwestii mieliśmy trochę problemów, ponieważ specyfika złoża tego piaskowca powoduje, iż jego barwa może przechodzić od szarego do zielonego na jednym elemencie. Pomimo tych technicznych problemów materiał ten również stanowi bardzo istotny element architektury regionalnej. Jeśli patrzymy na projekt Złote Tarasy pod kątem współczesnych trendów w architekturze, to myślę, że jest on pochodną koncepcji realizowanej od początku przez Jerde Partnership International, czyli stosowania jak największej ilości podstawowych materiałów, do których w szerokim wymiarze zaliczamy kamień naturalny. SK: Jak wygląda kwestia wpisania tego obiektu w otoczenie. W Warszawie mieliśmy już problem z obiektami, projektowanymi przez zagranicznych architektów, które nie wpisywały się w historyczną zabudowę stolicy. Jak wygląda na tym tle obiekt Złotych Tarasów? DR: Moim zdaniem, bardzo dobrze wkomponuje się w otoczenie, właśnie poprzez zastosowanie w dużej mierze kamienia, który stanowi charakterystyczny element otaczających go budowli. Poza tym cechą, która ma ułatwić wizualny odbiór obiektu, jest jego otwarcie z trzech stron. Potężny zimowy ogród także stanowi pewien element spójności całego projektu, który - nie zapominajmy - ma mieć charakter centrum rekreacyjnego. Przeprowadziliśmy dokładną analizę tutejszej miejskiej zabudowy. Bardzo istotne było szersze spojrzenie na bezpośrednio przyległe obiekty. Mam tu na myśli Dworzec Centralny, który miasto zamierza modernizować. To właśnie poprzez modernizację Dworca Centralnego projekt Złote Tarasy będzie komponować się jeszcze lepiej z otoczeniem. Istotne było przeanalizowanie miejsc parkingowych wokół Złotych Tarasów, by mogły one odpowiednio korespondować z planowanymi w otoczeniu obiektu terenami zielonymi. Odpowiadając na pytanie mogę powiedzieć, że w zakresie projektu urbanistycznego obiekt ten doskonale pasuje do otaczającego go miejsca. SK: Co zdecydowało o nadaniu takiego kształtu obiektowi? DR: Było parę bardzo istotnych rzeczy, które wpłynęły na dobór takiego kształtu. Po pierwsze dla wszystkich tych wysokich otaczających obiektów, chcieliśmy stworzyć centralny dziedziniec. Rejon ten w zagospodarowaniu planuje się jako miejsce bardzo ciasno zabudowane wysokimi obiektami. Drugim ważnym elementem była potrzeba stworzenia miejsca, które byłoby przyjazne, zarówno w zimie jak i w lecie. Miejsca, w którym ludzie mogliby spędzać wolny czas, takie jak kino, restauracja itp. Jeśli chodzi o sklepienie obiektu, to szklana kopuła ma formę organiczną, dzięki czemu Złote Tarasy to park architektoniczny, w którym wykorzystuje się kontrast i wzajemne uzupełnianie przyrody. SK: Kto nadał nazwę Złote Tarasy i jaki ma pan stosunek do tej nazwy? DR: W pobliży mamy ul. Złotą, natomiast tarasy są elementem kompozycji architektonicznej obiektu. SK: Co zadecydowało o użyciu określonych kamieni? DR: Sądzę, że z punktu widzenia czysto użytkowego zadecydowaliśmy, aby na posadzki zastosować granit, który jest odporny na ścieranie, da się łatwo czyścić, a jak wiadomo w miejscu o takim charakterze jak Złote Tarasy będzie bardzo silne natężenie ruchu. Na zewnątrz wokół całego obiektu od jego podstawy na wysokość prawie trzech metrów również zastosowaliśmy granit. Tutaj również zadecydowały względy użytkowe, takie jak chociażby graffiti. Naturalną rzeczą dla nas było zastosowanie na zewnętrznej elewacji warstwowego układu kamienia. Ma to odpowiadać charakterystycznej warstwowej naturze Warszawy. Warszawa to takie połączenie wielu warstw. Są tu warstwy z cegły, betonu, szkła, stiuku, kamienia. Tak więc na zewnątrz obiektu zaprojektowaliśmy kompozycję warstwową z kamienia. Elewacja to połączenie różnych piaskowców w odcieniach żółty, czerwony oraz zielony. Podstawa obiektu jest koloru czerwonego, po czym przechodzi właśnie we wspomniany układ warstwowy, gdzie pośrodku znajduje się elipsa (na około również czerwona), a cała środkowa część zdominowana jest przez kolor żółty. SK: Jaki zespół wszedł do realizacji projektu? DR: Podstawą zespołu jest oczywiście inwestor, którym jest ING Real Estate. Projektantem projektu jest biuro architektoniczne Jerde Partnership International z siedzibą w Venice Beach w stanie Kalifornia. Pomagało też lokalne polskie biuro architektoniczne. Za konstrukcje odpowiada brytyjski Arup, który ma tutaj swoje polskie biuro. Głównym wykonawcą jest Skanska. Pracownicy zatrudnieni na budowie to Polacy. SK: Poza potężną ilością użytego kamienia, co atrakcyjnego z perspektywy kamieniarskiej jest w Złotych Tarasach? DR: Sądzę, że najbardziej interesującą rzeczą związaną z wykorzystaniem kamienia w tym projekcie jest zastosowanie różnych wykończeń powierzchni. Zastosowaliśmy wiele wykończeń powierzchni kamienia, od poleru, poprzez płomieniowanie, piaskowanie, po szlifowanie. Zastosowane metody obróbki powierzchni kamienia są odpowiednio wkomponowane. Na elewacji niektóre pasy są polerowane. Co ciekawe, nie zdecydowaliśmy się na zabezpieczenie poprzez wypełniacze, ponieważ nie wsiąkają one równomiernie w kamień. Przez pierwsze kilka lat na elewacji wygląda to może dobrze, ale po wielu latach naturalny proces zużywania się kamienia na skutek działanie czynników środowiskowych powoduje, że kamień z takim wypełniaczem nie zużywa się równomiernie i efekt jest odwrotny od zamierzonego. Wygląda to nieestetycznie i nienaturalnie. Mamy pewne doświadczenie, jeśli idzie o efekt zużywania się piaskowca na elewacji, związane z przebudową centrum Rotterdamu, właśnie tam zastosowano na jednym z obiektów handlowych piaskowiec nie wypełniony, dzięki czemu zużywa się on równomiernie a efekt tego starzenia się i jakby patynowania jest bardzo interesujący. Podobnego efektu spodziewamy się na elewacji Złotych Tarasów. Jeśli byśmy wypełnili piaskowiec, wyeliminowalibyśmy tę naturalną cechę kamienia, a tego bardzo chciałem uniknąć. Jeśli chodzi o samo wykorzystanie technologii kamieniarskiej, to nie było nic, co można byłoby uznać za jakieś rzadkie wydarzenie. SK: W jakim miejscu sytuuje pan Złote Tarasy w swoim architektonicznym dorobku? DR: Jest chyba tak, że ostatni zrealizowany projekt uważa się za najlepszy. Spośród obiektów, które osobiście zaprojektowałem, Złote Tarasy dają mi największą satysfakcję. Nasze biuro funkcjonuje na zasadzie wielkiego międzynarodowego zespołu, gdzie koncepcja tworzona jest wspólnie, natomiast samo dokończenie projektu odbywa się poprzez danego architekta. Złote Tarasy były dla mnie wyjątkowym projektem ponieważ od samego początku byłem osobiście odpowiedzialny za jego architektoniczne przygotowanie - nie było zatem innych architektów wspierających samo wykonanie projektu. Najprawdopodobniej najbardziej interesującą rzeczą związaną ze Złotymi Tarasami będzie zastosowanie kamienia naturalnego. Sam projekt, jak już wcześniej wspomniałem, ma bardzo naturalny wymiar: połączenie kamienia, terenów zielonych, drzew i roślinności tworzy architektoniczny park. SK: Co powoduje, że architekt w projekcie chce użyć kamienia naturalnego? DR: Patrząc z perspektywy nasze biura architektonicznego muszę powiedzieć, iż nie ma takiego projektu, w którym w jakiejś części nie zostałby wykorzystany kamień naturalny. Czynnikiem który powoduje, że koncentrujemy się na projektowaniu opartym na kamieniu naturalnym, jest natura. To właśnie ona jest tematem przewodnim naszych projektów. Wszystkie nasze projekty, szczególnie te o znaczeniu prestiżowym swoją charakterystyczną cechę zawdzięczają wykorzystaniu kamienia naturalnego.