WARSZAWSKIE FILTRY LINDLEYA

Szczegóły

Opublikowano: środa, 08, luty 2012 12:16

Budowę kompleksu, który uznany jest za pomnik historii zleciły rosyjskie władze stolicy pod koniec XIX w. Warszawskie filtry Lindleya to serce warszawskich wodociągów, podczas ich budowy wykorzystano najnowocześniejsze ówczesne rozwiązania techniczne. Użyto materiałów najwyższej jakości, które poddawano kilkustopniowej kontroli. Podstawowymi materiałami budowlanymi były cegła, granit oraz piaskowiec.

Obiekt  wraz z systemem wodociągów został zbudowany w latach 1883 – 1886. Jednakże kolejne budynki dobudowywano do lat 30-stych XX wieku. Jego projektantem był wspomniany wcześniej angielski inżynier W Lindley oraz jego syn W. H. Lindley – to waśnie on rozbudowywał i realizował dzieło ojca. Pomagał mu architekt Julianem Herde. Obiekty, w tym wieża ciśnień, mają wyjątkową wartość historyczną. Dlatego też znajdują się pod opieką konserwatora zabytków a o ich klasie świadczy fakt wpisania ich na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Sokrates Starynkiewicz – rosyjski generał skierowany przez carskie władze do pełnienia obowiązków prezydenta Warszawy - projekt budowy filtrów zatwierdził już w pierwszym roku swoich rządów. I w r. 1886 zbudowano pierwszą sieć wodociągów i kanalizacji w Warszawie. Podczas całego okresu budowy zespołu budynków korzystano z najnowocześniejszych rozwiązań technicznych. Przy budowie wszystkich obiektów użyto materiałów najwyższej jakości. Podstawowym materiałem budowlanym była specjalnie wypalana, odporna na wilgoć cegła. Ponadto na dużą skalę wykorzystywano bloki z granitu oraz z piaskowca.

Pośród kompleksu filtrów znajdziemy wiele architektonicznych perełek. Jest to między innymi zbudowany przed II wojną światową budynek Zakładu Filtrów Pospiesznych. Elewacje budynku miały nawiązywać do ceglanych budynków Centralnej Stacji Filtrów z czasów Lindleyów. Ich autorem jest warszawski architekt Antoni Jawornicki. Węższe z nich - frontowe zostały obłożne kamiennymi płytami i ozdobione płaskorzeźbami dłuta Jana Golińskiego. Od strony ulicy Krzywickiego widać syrenę warszawską. Natomiast wewnątrz budynku Wzdłuż hali filtrów stoją stoły regulacyjne z białego marmuru zwieńczone zegarami pomiarowymi.

Warto wspomnieć o nowych reliefach znajdujących się na budynku Ozonowania Pośredniego i Filtrów Węglowych MPWiK w Warszawie. Umieszczono je na południowej elewacji budynku Stacji Ozonowania od strony ul. Filtrowej. Autorem wykonanych w jasnobeżowym piaskowcu płaskorzeźb jest krakowski artysta-rzeźbiarz, Andrzej Krawczak.

Pierwsza z płaskorzeźb, umieszczona centralnie nad wejściem do obiektu, przedstawia Williama Lindleya – autora projektu pierwszych wodociągów i kanalizacji w Warszawie. Postać Lindleya została umieszczona na tle panoramy stołecznego miasta. Natomiast pozostałe dwie rzeźby, ukazujące legendarne postacie Warsa i Sawy zostały ulokowano na obudowie dwóch zbiorników retencyjnych, poniżej poziomu tarasu. Wizerunki utrzymane są w stylistyce przywołującej wspomnienia o międzywojennym art deco.

Zbiorniki wody surowej czyli nieoczyszczonej oraz zbiorniki wody czystej są zlokalizowane głęboko pod ziemią, dzięki czemu woda dociera w nich niemal do ceglanych sklepień krzyżowych, które są wsparte na filarach z granitu. Ciekawostką jest fakt, iż pomimo upływu czasu, wilgoci i zmian temperatury materiały użyte do budowy tych pomieszczeń są jak nowe.

Daniel Świeszczak
Fot. Wikipedia