URATUJĄ ZIELONOGÓRSKIE MOZAIKI?

Szczegóły

Opublikowano: piątek, 03, luty 2012 23:00

Ruszyła akcja ratowania zielonogórskich mozaik! Organizatorzy mają nadzieję, że będzie to pierwszy krok w kierunku ocalenia starych mozaik, murali oraz sgraffitów. Ponieważ, te często zabytkowe elementy budynków popadają w zapomnienie i niszczeją. Jednym z nich jest mozaika przedstawiająca pierwszego człowieka w kosmosie – Jurija Gagarina!

Twarz radzieckiego kosmonauty zdobi ścianę budynku auli uniwersyteckiej przy ul. Podgórnej w Zielonej Górze. Jej autorem jest Witold Cichacz, natomiast wykonał ją Henryk Krakowiak. Mozaika, która powstała w 1969 roku jest złożona z wielu malutkich płytek. Zrealizowano ją na zamówienie Przedsiębiorstwa Państwowego Pracowni Sztuk Plastycznych. Przyciąga dużą paletą barw oraz starannym dopracowaniem.

Portret Gagarina pojawił się na ścianie budynku po przełomowym sympozjum Złotego Grona i wystawy „Przestrzeń i wyraz”. Obecnie mozaika przedstawiająca wizerunek Jurija jest w fatalnym stanie. Dzieło wymaga znaczącej renowacji - płytki odpadają, szkliwo jest wypłukiwane, zwietrzałe.

Kolejnym przykładem zielonogórskiej sztuki jest relief na fasadzie budynku galerii Biura Wystaw Artystycznych. Jego autorem jest Marian Szpakowski. Obecnie jego dzieło jest znakiem wywoławczym instytucji. Ponadto relief Szpakowskiego ciągle stanowi inspiracją dla innych artystów. Warto w tym miejscu przypomnieć również, o tym że od początku działania galeria była organizatorem „Złotego Grona”. Właśnie dlatego należała do kluczowych placówek kulturalnych kraju jako miejsce prezentacji sztuki konceptualnej w Polsce. Relify na budynku BWA, to pierwsze akcenty plastyczne w przestrzeni miejskiej.

Rok 1969 zaowocował powstaniem kolejnej mozaiki, zdobiącej budynek pływalni Novita, mieszczącej się przy ulicy Wyspiańskiego.  Jej autorem jest Stanisław Cieśla. Przedstawia ona dużych rozmiarów postaci pływaków, którzy są widoczni z daleka. Niestety podobnie jak wspomniana wcześniej mozaika przedstawiająca wizerunek Jurija Gagarina jest ona mocno zdewastowana. Częściowo przysłonięta reklamami, wiatą przystanku autobusowego, pomalowana sprayem. Mieszkańcy miasta mają wciąż nadzieję, że ktoś dostrzeże jej wartość artystyczną i ją odrestauruje.

Kolejne interesujące mozaiki w Zielonej Górze możemy dostrzec na budynku przy ul. Rydza Śmigłego. To kolorowy motyw drabiny, który sprawia że brzydkie metalowe elementy, idealnie wtopiły się w kompozycję. Ponadto użyte tutaj barwy są niczym ogień i woda. Z jednej strony fasadę zdobi mozaika w ciepłych pomarańczach oraz czerwieniach, a z drugiej w znacznie bardziej chłodnych zieleniach i błękitach. To przykład na to jak mozaika może zmienić fasadę budynku. Autorką tych dzieł jest Halina Maszkiewicz.

Innym równie ciekawym przykładem zielonogórskich mozaik jest kompozycja zdobiąca budynek Biblioteki Wojewódzkiej im. Cypriana Kamila Norwida. Budynek, który mieści się przy ulicy Wojska Polskiego powstał na początku lat 70-tych. Zdobi go mozaika stworzona przez Zygmunt Prangę. Właśnie ta kompozycja przez wiele lat była symbolem, znakiem rozpoznawczym instytucji. Mozaikę udało się uratować po głośnym sprzeciwie mieszkańców, artystów  wspomaganych przez media. Ponieważ w trakcie remontu gmachu planowano ją zniszczyć i zastąpić kamiennymi płytami.

Daniel Świeszczak
Fot. Wikipedia