Omfalos znajdował się w audytonie – podziemnej, ukrytej części świątyni Apollona, w której zasiadłszy na trójnogu wieszczeniu oddawała się Pytia. O omfalosie, zazwyczaj traktowanym jako środek Ziemi, piszą: Eurypides, Pindar i Platon, zaś Pauzaniasz pisze o nim jako o kawałku białego marmuru, według Delfijczyków stanowiącym centrum całej Ziemi.
Jeśli chodzi o pochodzenie, znaczenie i symbolikę omphalosa istnieje jeszcze jedna bardzo ciekawa teoria. Jak podaje w swoich „Mitach greckich” Robert Graves, omfalos jest starożytnym anikonicznym wizerunkiem Wielkiej Bogini, bóstwa czasu matriarchatu, starszego od czasów homerowych i ciemnych wieków Grecji. Wizerunek Wielkiej Bogini stanowić miał stos żarzącego się węgla drzewnego, dla podtrzymania ciepła przykrytego białym popiołem. Takie ognisko domowe, najważniejszy „element” domostwa, stanowiło naturalny ośrodek zebrań rodzinnych i klanowych. W Delfach stos węgla drzewnego, do użytku poza domem, umieszczano w wapniu i tego rodzaju ognisko symbolizować miał omfalos. W takim ognisku miano palić substancje odurzające, pod wpływem których Pytia zaczynała wieszczyć. Lecz wydaje się, że omfalos delficki tak naprawdę przede wszystkim był materialną manifestacją faktu, iż to Delfy były centrum-pępkiem całego greckiego świata. To tutaj przecież odbywały się olimpiady panhelleńskie podtrzymujące poczucie więzi kulturowej greckich państewek, u tutejszej wieszczki Pytii porad zasięgali królowie i filozofowie całej Hellady. Na przykład Likurg, przed ustanowieniem praw mających rządzić Spartą o radę prosił wyrocznię delficką, a dwóch sprawujących jednocześnie władzę spartańskich królów posiadało swoich osobistych łączników z wyrocznią. W końcu to na frontonie delfickiej świątyni widniał napis – ponadczasowe zalecenie - „Poznaj samego siebie”.
Zacznij od początku. Od pępka.
Omfalos (gr. omphalos – pępek) w wielu kulturach symbol środka świata, gdzie zaczęło się stworzenie Ziemi. Najbardziej znany pępek świata znajdował się w wyroczni Apollina w Delfach.
Także w Eleuzis, centrum kultu bogini płodności Demeter, gdzie odbywały się wielkie misteria ku jej czci, miał znajdować się omfalos.
W Rzymie kamienny pępek świata (umbilicus urbis Romae) znajdował się na Forum.
W fundamentach świątyni jerozolimskiej, pod ołtarzem ofiarnym znajdować się miał blok skalny, który uważano za miejsce stworzenia świata i idealny środek Ziemi.
Skorzystaj z naszej prenumeraty.
Zamów całoroczną prenumeratę Świata Kamienia!
45-837 Opole, ul. Wspólna 26 woj. Opolskie Tel. +48 77 402 41 70 Biuro reklamy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. Redakcja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. |