Ostatni król Sardynii i pierwszy król Włoch (1861–1878) jest ikoną włoskiego ruchu zjednoczeniowego. Nic więc dziwnego, że wizerunek władcy stał się wdzięcznym tematem dla rzeźbiarzy i niejedno włoskie miasto ma plac, na którym stoi pomnik Wiktora Emanuela II. W 150. rocznicę powstania państwa wiele takich kamiennych posągów doczekało się gruntownej restauracji i konserwacji. Sztandarowym przykładem wysiłku współczesnych specjalistów jest renowacja mediolańskiego posągu z XIX wieku.

Zdjęcie pomnika z 1800 r. dowodzi, że dzieło rzeźbiarza mocno doświadczył upływ czasu. Renowację odkładano kilkakrotnie. Doszło do tego, że posąg sławnego Włocha stracił na okazałości. Konserwacja popiersia po 100 latach zaniedbań wymagała sporo wysiłku. Nogi, ręce, miecz, wąsy, nos, a także części postumentu i szczegółów munduru – jak widać, brakowało nie tylko detali. Zakończoną kilkanaście miesięcy temu renowację przeprowadzili wysokiej klasy specjaliści z firmy rodzinnej o długiej tradycji w wykonywaniu prac artystycznych z marmuru.

Serina Marmi ma siedzibę w mieście Crema, oddalonego o ok. 30 km od Mediolanu. Kadrę stanowią tu absolwenci Akademii Sztuk Pięknych Brera w Mediolanie, a właścicielami są znawcy sztuki i projektanci. Nic więc dziwnego, że w obszarze dziedzictwa artystycznego, zarówno prywatnego, jak i publicznego, firma może sprostać najtrudniejszym zadaniom związanym z odnawianiem elementów architektury, sztuki sakralnej, a także konserwacji wykonanych prac.

Laboratorium badań nad rzeźbą i sztuką sygnowane marką Serina Marmi jest zarządzane przez dyrektora artystycznego, który trzyma pieczę nad wszystkimi działaniami (począwszy od doradztwa, przez nadzór techniczny nad pracami, aż po kontakty biznesowe i przyjmowanie zamówień). To – w skrócie – warsztat rzeźbiarski wysokiej klasy. Wystarczy dodać, że do prac nad renowacją posągu stworzonego przez Francesco Barzaghi, włoskiego autora XIX-wiecznych pomników, przystąpiono dopiero po przeprowadzeniu szczegółowych badań i analizie materiałów historycznych (przede wszystkim zdjęć). W końcu przystąpiono do tworzenia pierwszych zarysów brakujących części. Najistotniejszym bowiem etapem prac było odrestaurowanie posągu, w którym brakowało nie tylko detali, ale także fragmentu postumentu. Rzeźbiarze posługiwali się tradycyjnymi technikami tzw. formy traconej, by w końcu przekuć kamień z wykorzystaniem punktownicy.

Gdy w pracowni rozpoczęło się żmudne tworzenie glinianych modeli w skali rzeczywistej, reprodukowanych w końcu w glinie przy zastosowaniu tradycyjnej techniki „traconej formy”, geodeci i inżynierowie rozpoczęli rozpoznanie złóż kamienia z myślą o pozyskaniu materiału na wykonanie brakujących elementów. Materiał został wyselekcjonowany w kilku kamieniołomach marmuru. Odpowiednio dobrane bloki białego marmuru Carrara cechowały się właściwą kolorystyką i użyleniem. W warsztacie kamieniarskim przetworzono bloki, które tworzą elewację podstawy, dodając nowe litery z brązu. Z kolei przymocowanie brakujących elementów rzeźby zostało wykonane techniką tradycyjną – posąg został złożony przy użyciu żywicy i specjalnych rodzajów stali, następnie przetransportowany na swoje miejsce i posadowiony na cokole.

Wracając do wydarzeń związanych ze zjednoczeniem Włoch. Risorgimento trwało kilka dekad, ale dzięki mądrej polityce i wizji kilku osób, przy poparciu ogromnej rzeszy włoskiej ludności udało się cały proces przeprowadzić spokojnie i w atmosferze budowania, a nie niszczenia. Włosi w plebiscytach sami opowiadali się za przyłączaniem kolejnych regionów.