Z inicjatywą przedsięwzięcia wyszedł Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu. Krótko potem, we wrześniu ubiegłego…
Czytaj...
Jedna z najnowszych realizacji, za którą stoi firma stoneCIRCLE, zyskała wiele prestiżowych nagród. Bar hotelowy otrzymał nagrodę Best…
Czytaj...
Zlokalizowany w dzielnicy Salamanca w Madrycie budynek mieszkalny Lagasca 99 nawiązuje swym charakterem do obiektów architektury wokół niego,…
Czytaj...
Taki apel do Ministerstwa Rozwoju wydało w połowie sierpnia br. dwanaście organizacji branży budowlanej, deweloperskiej, biznesowej i architektonicznej.
Czytaj...
Frontpage Slideshow | Copyright © 2006-2011 JoomlaWorks Ltd.
Kamienna architektura Francji
Wywiad z francuskim architektem Dominique Jouffroy z Dijon na temat architektury tego kraju i wykorzystania kamienia naturalnego z Burgundii przeprowadziła Francoise Naudet przedstawicielka lokalnego związku kamieniarskiego Pierre de Bourgogne. Francoise Naudet - Jaką rolę w architekturze Francji odgrywał, odgrywa i będzie odgrywać kamień naturalny? Dominique Jouffroy - Kamień był tradycyjnym i podstawowym materiałem budowlanym do XIX wieku. Do tego czasu można powiedzieć, że wszystkie obiekty budowane były z kamienia naturalnego. Francję to kraj, który wyspecjalizował się w kamieniarstwie, a szczytowym momentem rozwoju zawodu był wiek XVII. Większa część wspaniałej architektury naszego kraju bazuje na wykorzystaniu tego materiału: mosty, architektoniczne łuki... To tłumaczy, dlaczego u nas ludzie przyzwyczajeni są do stałych strukturur budowalnych, z drugiej strony jest drewno, które tradycyjnie było stosowane w meblarstwie i obecnie często się do niego wraca przy zagospodarowywaniu wnętrz. Obecnie kamień naturalny stosuje się w jego trzech formach: przy pracach restauracyjnych, które nadal stanowią gros wykorzystania kamienia naturalnego, Francja jak wiadomo ma bogate tradycje w prowadzeniu prac restaracyjnych; jako dodatek do mieszanek, z których wykonuje się beton. Obecnie prowadzi się szczegółowe badania dotyczące zewnętrznej powiechni betonu, tak aby poprawić jego walory jak również zmienić jego negatywny wizerunek; jako element współczesnych realizacji architektonicznych. Dzisiaj wyraźnym trendem jest wyorzystywanie drewna w konstrukcji, a wyrażając to bardziej ogólnie, sięgamy coraz częściej do naszej tradycji i patrzymy, co można wykorzystać i rozwinąć. Polskim architektom chciałbym powiedzieć: twórzcie Państwo zgodnie ze swoją tradycją, zarówno jeśli chodzi o sam sposób budowania, jak i stosowane materiały, tak aby rozwijać to, co tradycyjne i kształtować unikalny charakter polskiej architektury. Dla przykładu mogę tutaj wskazać wspaniałe konstrukcje drewaniane obiektów, które widziałem w Polsce, domki oraz kościoły. We Francji kamień to tradycja, którą widać w każdym z regionów, podkreślająca lokalnie wydobywany materiał. Francja to nie tylko kraj sera i wina ale również kamienia. W pracach restauracyjnych staramy się wykorzystać lokalny kamień, w tym celu często otwiera się stare złoża, by otrzymać ten sam materiał, z którego pierwotnie wykonano odrestaurowywany obiekt. To tradycja, która obecnie wywiera duży wspływ na architektów mających świadomość, że każdy z regionów Francji ma swoją własną tożsamość materiałową. Kamień to również współcześnie interesujący materiał budowlany z punktu widzenia użycia go na okładziny, posadzki, a także aktualnie tworzoną architekturę miejską, czyli ciągi piesze, ławeczki, fontanny etc. Coraz częściej stosowany jest on ze względu na lokalne wymagania dotyczące odpowiedniego kształtowania i organizacji przestrzeni prowincjonalnych miast i miasteczek, przykład na kamienne elewacje. FN - A gdzie pan stosuje kamień? DJ - Głównie przy pracach restauracyjnych i przy kształtowaniu przestrzeni miejskiej. Kamień zastosowany jako materiał posadzkowy jest dla mnie szlachetnym wykorzystaniem tego materiału, który jest najbardziej trwały i zawiera w sobie tożsamość regionalną. To materiał bardzo użyteczny dla człowieka. Bardzo dobrze komponuje się jako element fasady, ma ewidentny walor użyteczności, kiedy posiada fakturę antypoślizgową, a przy tym odznacza się bardzo dobrymi walorami estetycznymi, wizualnymi. Dla kształtowania przestrzeni miejskiej granity i porfiry są najczęściej stosowane z powodu ich twardości oraz właściwości wytrzymałościowych, w szczególności mam tutaj na myśli dla zagospodarowania przestrzeni dla ruchu samochodowego, są to materiały trochę bardziej jednolite w porównaniu do na przykład wapieni. FN - Jak pan jako architekt postrzega na przykład lokalne kamienie z Burgundii, które miał pan okazję wykorzystać w swoich pracach? DJ - Kamień z Burgundii jest atrakcyjny ponieważ ma ciepłą barwę i nie narzuca się. Ten nazwałbym „magiczny dotyk” kamienia z Burgundii jest unikatowy. Duża część wapieni jest dla mnie zbyt jasna i wręcz oślepia lub jest zbyt szara, przez co stają się one nieco nudne, w przeciwieństwie do burgundzkiego wapienia. Dla mnie kamień ten jest przyjemny w odbiorze, łatwy w obróbce i utrzymaniu. Najlepszą rekomendacją dla tego kamienia jest hol wejściowy do Louvre gdzie jego właściwości są najlepiej wyeksponowane. Ja zastosowałem ten kamień między innymi jako intarsję posadzkową naprzeciwko dziedzińca miasta Gevrey-Chambertin (na południe od Burgundii), symbol winnic wykonany jest z różnych odcieni wapienia Buxy. Zastosowanie tego kamienia jest bardzo interesujące ponieważ kamień ten z czasem samoistnie nabiera właściwości antypoślizgowych oraz antycznego wyglądu. Jako element architektury miejskiej bardzo interesująco wygląda, gdy zastosuje się go do wykonania fontanny, może być stosowany w wielu formach pozwalając na zachowanie spójności pomiędzy elementami posadzki, fasady i inny elementami otaczającej go architektury. Wapień z Burgundii można według mnie stosować praktycznie wszędzie. Nie bez przyczyny wapienie z Burgundii stały się głównym materiałem budowlanym przy wznoszeniu siedzib opactw i klasztorów, jak Cluny, Citeaux, Fontenay. Ten wyjątkowy charakter kamienia wynika ze szczególnego połączenia drewna i kamienia, połączenia geograficznego Burgundii, obecności wina. Kamień ten stosowany był w szerokim zakresie jako materiał fasadowy w latach sześćdziesiątych, nadając budowanym wówczas obiektom tradycyjnego wyglądu i nowoczesnego wyrazu. Osobiście często stosuję ten kamień w projektowaniu prywatnych domów, głównie na posadzki. Nie stosuję już w takich zakresie jak dawniej płyt, raczej staram się wykorzystywać mniejsze formaty kamienia, gdzie kamieniarz oraz rzeźbiarz może wyrazić swoją sztukę. Stosowanie kamienia w kuchniach i łazienkach jest obecnie bardzo popularne we Francji, oczywiście kamień musi być dobrze zabezpieczony przed wodą, brudem i tłuszczem. Bardzo często stosuje się go jako materiał do otoczenia basenów, w tym przypadku szczególnie ceni się go za jego walory antypoślizgowe. FN - Sposób wykorzystania kamienia to sprawa bardzo istotna, co zatem radzi architekt w tej kwestii? DJ - Należy dobierać kamień bardzo uważnie, przede wszystkim mając na względzie to, gdzie planujemy go zastosować. Kamienie mają różne parametry fizyko-chemiczne, jedne są twarde, drugie miękkie, niektóre odporne na mróz drugie nie. Ważne jest zatem, by mieć informacje na temat tych parametrów od dostawcy. We Francji na przykład wszystkie podstawowe parametry są podawane i dają gwarancje jakości takiego materiału. W przypadku Polski przy konstrukcjach zewnętrznych sugerowałbym kamienie z najlepszymi parametrami dotyczącymi mrozodporności z racji warunków klimatycznych tam panujących. Podsumowując, na przykładzie stosowanego przeze mnie burgundzkiego kamienia mogę powiedzieć, że każdy materiał kamienny może odnaleźć swoje miejsce. Wapienie z Burgundii z powodzeniem stosuje się w centrach handlowych na posadzki, w wielu budynkach o charakterze komercyjnym ale również w prywatnych domach.
Kamieniarstwo Afryki, Dominikany i regionu Pacyfiku
Angielski termin ACP został utworzony od nazw Afryka, Karaiby, Pacyfik. Ostatni z użytych terminów oznacza grupę państw - głównie byłych kolonii krajów EWG - zrzeszonych na mocy porozumienia z Georgetown (1975) w celu koordynacji polityki względem EWG (obecnie UE). Pierwotnie grupa składała się z 46, a obecnie z 77 krajów członkowskich (od roku 2000 status obserwatora posiada Kuba, która jednocześnie kandyduje do członkostwa). Najwyższą instytucją grupy jest Rada (AKP Council), działa również Komitet Ambasadorów, Sekretariat Generalny AKP w Brukseli i Wspólna Rada UE-AKP (Joint EU-AKP Council). Grupą kieruje i reprezentuje ją na zewnątrz sekretarz generalny. Stosunki handlowe pomiędzy państwami AKP a Unią Europejską zostały ustalone w konwencjach z Lome (stolica Togo, 1975, 1979, 1984, 1989) i Cotonou (stolica Beninu, 2000, zawarta na 20 lat). Umowy te regulują również zasady pomocy gospodarczej udzielanej krajom AKP przez UE (obecnie jest ona realizowana w ramach systemów STABEX i SYSMIN). Rozwój sektora kamieniarskiego w państwach AKP dokonuje się jako następstwo działań firm ze Starego Kontynentu importujących kamień i zajmujących się jego obróbką. Są to podmioty gospodarcze z Włoch, Hiszpanii, Portugalii, których operacje handlowe w omawianym rejonie idą w parze z inicjatywami podejmowanymi przez jednostki instytucjonalne z Unii Europejskiej, wspierające rozwój małych oraz średnich przedsiębiorstw, jak również przez instytucje międzynarodowe, wśród których są Bank Światowy, UNIDO, Sysmin. Szczególnie mocne wsparcie w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych państwa AKP otrzymywały od UE oraz CDE (Centrum do Spraw Wspierania Przedsiębiorstw w ramach programu ProEuroInvest). Zorganizowano wiele konferencji biznesowych, warsztatów szkoleniowych, kursów technicznych oraz wspólnych akcji targowych. W ciągu ostatnich sześciu lat przeprowadzono i wciąż kontynuuje się dzięki europejskiemu wsparciu ponad trzydzieści projektów związanych z rozwojem kamieniarstwa. Projekty kamieniarskie wspierane są przez współfinansowanie techniczno–marketingowych szkoleń. Aż 85% inicjatyw mających na celu wspieranie sektora kamienia naturalnego dotyczyło Afryki. Powstało wiele prywatnych firm typu joint venture. Rozwinęła się współpraca techniczno–komercyjna pomiędzy firmami europejskimi a małymi firmami lokalnymi. CDE ma też inną istotną rolę, która polega na minimalizacji zagrożeń związanych z inwestowaniem. Oprócz pomocy instytucjonalnych, wiele prywatnych firm podejmuje działania indywidualnie, inwestując głównie w duże kopalnie granitu oraz rozwój zakładów obróbczych. Można tu wymienić takie firmy, jak Red Graniti, Antolini, Marlin, Kelgran, Natural Stone) oraz kilka firm japońskich oraz tajwańskich. Karaiby (Dominikana, Jamajka, Haiti, Surinam, Kuba) Pozytywnym przykładem rozwoju kamieniarstwa w tym regionie jest Dominikana. Kilku przedsiębiorców zainwestowało w otworzenie nowych złóż kamienia naturalnego oraz w zakłady obróbki w ten sposób wykorzystując potencjał geologiczny tego kraju. Na Dominikanie wydobywa się obecnie wapienie (typu Botticino), trawertyny (nowe jasne i beżowe), oraz marmury (szczególnie interesujący marmur typu Portoro). Ponadto na wyspie funkcjonuje ponad dziesięć zakładów obróbczych, w tym 3 średniej wielkości. Eksploatacją wymienionych złóż zajmuje się piętnaście prywatnych firm. Głównymi rynkami zbytu jest rynek lokalny oraz USA (około 60% całej produkcji jest do tego kraju eksportowane, głównie na Florydę) oraz do UE (około 5%). Ponad 90% wydobywanych bloków przetwarzanych jest na miejscu, reszta bloków trafia do Ameryki Północnej lub Hiszpanii. Szersze kontakty z lokalnymi firmami, z racji kulturowego powiązania, nawiązała głównie Hiszpania. Inne kraje z regionu prezentujące potencjał kamieniarski to między innymi: Jamajka i Haiti (wapienie, marmury), Surinam (czarne oraz czerwone granity). Kuba, która oficjalnie nie należy do państw z grupy AKP to rejon o bardzo ciekawych warunkach geologicznych. Pod względem rozwoju kamieniarstwa są chyba najlepsze z wyżej wymienionych państw. Występują tutaj bardzo duże rezerwy marmurów oraz wapieni. Region wysp Pacyfiku Trudno może mówić w tym przypadku o przemyśle kamienia naturalnego, ponieważ skala tutejszego kamieniarstwa nie uprawnia do zastosowania takiego określenia. Kilka kopalni wapienia funkcjonuje na Fidżi, a poważne zasoby kamienia naturalnego znajdują się na wyspie Papua Nowa Gwinea. Głównym powodem wyraźnego braku inwestycji w tym regionie świata jest przede wszystkim słabo rozwinięta infrastruktura, transport oraz duża odległość od rynków zbytu. Potencjalnymi odbiorcami materiałów z tego regionu mogłyby być Australia, Tajwan, Japonia oraz Daleki Wschód. Afryka To niewątpliwie kontynent o największym potencjale. Pomimo wielu problemów natury politycznej oraz infrastrukturalnej państwa takie jak Ghana, Nigeria, Benin, Senegal, Mauritania (zachodnia Afryka), Sudan, Etiopia, Kenia, Erytrea (centralno-wschodnia Afryka) oraz państwa Afryki południowej przyciągają uwagę wielu inwestorów kamieniarskich z UE. Zainteresowanie to podyktowane jest występowaniem w tych krajach wysokiej jakości materiałów w różnych poszukiwanych kolorach: niebieski, czarny, ciemno – czerwony oraz innych odmian nowych granitów, białych oraz różowych marmurów. Również możliwości uruchomienia obróbki na miejscu są atrakcyjne. Afrykę z punktu widzenia kamieniarstwa cechuje występowanie kopalń o różnych wielkościach i mocy produkcyjnej oraz mała liczba zakładów obróbczych, które zlokalizowane są zazwyczaj w krajach rozwiniętych lub rozwijających się: RPA (25-30), Zimbabwe (6-8), Namibia (2), Nigeria (4), Etiopia (3-4), Ghana (1), Erytrea (1), Madagaskar (1), Angola (1-2), Mozambik (1), Zambia (2), Sudan (2-3). Wschodnia Afryka (Erytrea, Etiopia, Somalia) Występują tu na dużą skalę skały granitowe, gnejsowe oraz kilka złóż marmurów (zachodnia Erytrea oraz Tigrai w północnej Etiopii) - te ostatnie są mocno popękane, ale przy okazji warto wspomnieć o Tigrai, gdzie wydobywany jest materiał o szczególnym, jednolitym uziarnieniu. Bardzo interesujące są centralne oraz północne regiony Etiopii oraz Erytrei, na terenie których znajdują się bardzo atrakcyjne odmiany czarnych, różowych i białych marmurów. Niestety z braku większych inwestycji wydobywane kamienie są kierowany jedynie na rynek lokalny. W południowo wschodniej Etiopii w regionie Harar oraz na południowym zachodzie tego kraju blisko granicy z Sudanem w kilku małych kopalniach eksploatuje się marmury oraz wapienie odmiany kremowej (podobne do włoskiego Botticino), chociaż nie bez problemów z powodu panujących ostatnio lokalnych wojen (region Tigrai w północnej Etiopii). Północna Etiopia jest również zasobna w złoża porfiru (czerwonego oraz zielonego) oraz czerwonego trawertynu. Pod względem rozwoju lokalnego rynku kamieniarskiego z trzech opisywanych państw najlepiej funkcjonuje Etiopia, w której działa sześć firm, dwie z nich nawiązały kontakty z odbiorcami zagranicznymi. Trzy zakłady obróbcze (dwa bardzo duże i nowoczesne, w Awash i w Adwa) oraz kilka małych kamieniarskich zakładów rzemieślniczych funkcjonuje obecnie w Etiopii oraz Erytrei. Problemy, z jakimi borykają się lokalni przedsiębiorcy, są zarządzanie i marketing. Główne porty w regionie to Massawa, Assab (Erytrea) oraz Djibouti z bezpośrednim połączeniem kolejowym z Addis Abebą. W przypadku opisywanych państw trudno mówić o kamieniarstwie w aspekcie światowej wymiany handlowej, kilka prób eksportu bloków marmurowych do Włoch podejmowanych było przez największe firmy z Etiopii i Kenii, lecz rezultaty nie były znaczące. Problemem była niska jakość oferowanego materiału i brak ciągłości produkcji, dlatego potencjalne rynki zbytu dla materiałów oferowanych przez te kraje widzi się w bliżej położonych krajach, takich jak Kenia, Arabia Saudyjska, Egipt, Bliski Wschód. Centralno-wschodnia Afryka (Demokratyczna Republika Kongo, Sudan, Uganda, Kenia, Tanzania) Pomimo znikomych badań geologicznych oraz braku zaplecza infrastrukturalnego region ten wydaje się mieć największy, choć wciąż niezbadany potencjał kamieniarski. Tanzania z tej perspektywy prezentuje całkiem duże możliwości. W latach 2003-2004 rozpoczęto realizację dwóch projektów kamieniarskich, dzięki którym możliwe było uruchomienie eksploatacji złóż beżowego trawertynu oraz różowego onyksu. Co więcej, w planach są nowe, jeszcze bardziej interesujące zamierzenia firm kamieniarskich, między innymi mające na celu uruchomienie kopalni czarnych oraz nowego niebieskiego granitu. Kenia interesująca jest z racji występujących na jej terenie granitów oraz sjenitów, a także bardzo ciekawego tufu o kolorze zielonkawym, charakteryzujący się bardzo dobrymi właściwościami technicznymi, które przyciągają kamieniarskich inwestorów. Jedna ze znanych włoskich firm kamieniarskich rozpoczęła w tym kraju eksploatację niebieskiego marmuru (bloki tego marmuru zostały zaprezentowane podczas międzynarodowych targów kamieniarskich we Włoszech). Obecnie eksploatacja została zatrzymana z przyczyn techniczno-geologicznych. Niemal całe terytorium Demokratycznej Republiki Kongo to teren trudno dostępny, porośnięty lasem równikowym, o słabej infrastrukturze. Z badań wynika, że duża część kraju, dotąd nie rozpoznana z punktu widzenia kamieniarskiego potencjału, to teren zasobny w złoża granitów. Obecnie eksploatacja złóż nie jest prowadzona choć promotorzy tego kraju zapewniają, że na zbliżającej się konferencji D-Stone w Kenii przekażą szczegółowe informacje na temat zasobów kamienia naturalnego w tym kraju, co być może zaowocuje podjęciem jakichś konkretnych działań. W Sudanie dzięki finansowemu wsparciu CDE trzy lokalne firmy rozpoczęły eksploatację złóż marmuru oraz granitu. Kraj ten ma poważne złoża granitu (szczególnie czerwonego i czarnego) ale przede wszystkim marmurów (Palisandro, białe, różowe oraz szare) – w przypadku tych ostatnich zasobność i ich jakość są zachęcające do inwestycji w tym kraju. Tutejszy lokalny rynek kamieniarski rozwija się dynamicznie i należy do jednych z lepiej rozwiniętych spośród opisywanych z tego rejonu państw. Działa tutaj kilka prywatnych kopalni i zakładów obróbczych. Za sprawą odkrycia nowych zasobów ropy naftowej, w Sudanie szybko rozwija się lokalny rynek budowlany, który tworzy świetne warunki dla funkcjonowania kamieniarstwa z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na elementy budowlane z kamienia. Z drugiej strony istnieją też pewne uwarunkowania utrudniające działania biznesowe, na przykład geograficzna i polityczna izolacja kraju oraz brak technicznego oraz marketingowego know how. Głównymi portami w regionie są: Point Noire (Congo), Port Sudan (Sudan), Dar es Salam (Tanzania), Mombasa (Kenya). Z punktu widzenia potencjalnych rynków zbytu należy podkreślić bardzo dobrą lokalizację prezentowanych państw w pobliżu bogatych krajów arabskich Bliskiego Wschodu, Afryki Południowej oraz usytuowanie portów na głównych trasach łączących UE z Dalekim Wschodem. Jak dotąd za wyjątkiem onyksu z Tanzanii oraz sudańskich marmurów, wszystkie wymienione państwa są na etapie wstępnym wykorzystania potencjału tkwiącego w kamieniach naturalnych. Problem ten dotyczy także nie rozwiniętych, a zatem niewielkich możliwości wdrażania własnych materiałów na międzynarodowy rynek. Zachodnia Afryka oraz część Afryki Centralnej (Mauretania, Senegal, Wybrzeże Kości Słoniowej, Gwinea Konkary, Ghana, Togo, Benin, Burkina Faso, Nigeria, Kamerun) W rejonie tym sektor kamienia naturalnego jest słabo rozwinięty, pomimo sporego potencjału tkwiącego złożach ciekawych granitów i marmurów. Obecnie kamieniarstwo najlepiej rozwinięte jest w dwóch krajach: Ghanie - gdzie eksploatuje się cztery kopalnie granitu, działa jeden bardzo dobrze wyposażony zakład obróbki oraz cztery firmy handlowe; i w Nigerii - która posiada czynnych sześć złóż granitu, trzy zakłady obróbki oraz siedem firm handlowych. Spośród pozostałych krajów regionu, w Mauretanii duże lokalne konsorcjum wydobywcze eksploatuje kilka kopalń granitu, poza tym rozpoczęto w tym kraju powazny projekt, którego inwestorem jest silny holding międzynarodowy. Gwinea Konkary, Togo oraz Benin to przede wszystkim kraje zasobne w łupek, kwarcyty oraz kopalnie granitu. Na Burkina Faso działa mała kopalnia granitu. Koncentrując uwagę na granicie należy stwierdzić, że największy potencjał ma Mauretania, Kamerun, Togo, Nigeria, Ghana, Wybrzeże Kości Słoniowej i to właśnie w tych państwach przewiduje się znaczący postęp w eksploatacji w przeciągu najbliższych dziesięciu lat. Obecnie eksploatację rozpoczęto w Nigerii oraz Ghanie, głównie granitów odmiany różowej, jasnoszarej, póki co z przeznaczeniem na rynek lokalny. W Senegalu w okresie ostatnich czterech, pięciu lat za sprawą badań geologicznych odkryto bogate zasoby marmurów, co zachęca inwestorów z UE do inwestycji w kamieniarstwo w tym regionie Afryki. Mocnym atutem w opisywanych państwach są bardzo dobrze rozwinięte porty, takie jak: Lagos w Nigerii, Duala w Kamerunie, Accra w Ghanie, Cotonou i Porto Novo w Beninie i Abidjan. Ale jak dotąd jedynie Nigeria poczyniła działania na rynku międzynarodowym importując półprodukty w postaci płyt formatowych oraz granitów (przetworzonych) z Włoch i Niemiec a eksportując kilka pierwszej jakości odmian bloków granitowych do tych samych krajów. W ślad za Nigerią podąża Ghana, która niedawno rozpoczęła nawiązywanie podobnych kontaktów handlowych. Toczą się również w tym regionie ważne dyskusje mające na celu obniżenie kosztów transportu oraz cła, co w znaczący sposób umożliwiłoby zwiększenie konkurencyjności wytwarzanych tutaj wyrobów. Afryka Południowa i Madagaskar (RPA, Zimbabwe, Namibia, Botswana, Malawi, Mozambik, Angola, Zambia) Ta część Afryki jest niewątpliwe najlepiej rozwinięta pod względem kamieniarskim i stanowi o sile afrykańskiego sektora. To tutaj odbyły się dwie konferencję poświęcone wydobyciu kamienia, w 1994 i 2000 roku w Lusace (Zambia). Warto zaznaczyć, że wartość wydobycia tylko dwóch spośród wymienionych państw, mianowicie RPA i Zimbabwe, stanowi 70% całego wydobycia granitu w państwach Afryki. W państwach Afryki Południowej wydobywa się granit, marmur, kwarcyt, sjenit i inne rodzaje materiałów. Od 1992 roku w północno-zachodniej prowincji Zambii, Włosi wydobywają słynny niebieski „granit” (sjenit sodalite). W tym samym roku ta sama włoska firma rozpoczęła eksploatację różowo zielonego marmuru bardzo blisko miasta Lusaka. W roku 2000 otworzono nowoczesną linię produkcji płytki modularnej, która umożliwiła wejście z materiałem na rynki międzynarodowe. Pomimo tych zabiegów marmur z Lusaki nie zyskał na popularności, a to za sprawą dużej nieregularności koloru oraz tekstury. Obecnie funkcjonują dwa małe projekty eksploatacyjne (wydobycie oraz obróbka) marmurów odmiany białej, różowej oraz szarej, głównie na potrzeby lokalnego rynku. W 2003 roku rozpoczęto projekt mający na celu eksploatację bardzo ciekawego złoża różowego marmuru. Uruchomienie kopalni przewiduje się na ten rok. W wielu miejscach istnieje duży potencjał geologiczny na wydobycie czerwonych oraz różowych sjenitów i granitów, a rejonie Lusaki oraz w centralnej Zambii jest dostęp do zasobów biało-różowych odmian marmurów. Oprócz niebieskiego sjenitu wydobywanego na północnym zachodzie, jego zasoby można też odnaleźć w północno-wschodnim regionie kraju blisko granicy z Malawi i blisko Lusaki (obecnie złoża są na etapie ich wstępnej oceny). Złoża kwarcytu dostępne są w dystrykcie Kariba na południu kraju. Głównym problemem ograniczającym inwestycje w tym sektorze są przede wszystkim odległości złóż od głównych tras eksportowych, co powoduje, że koszty transportu są niepokojąco wysokie. Dlatego też inwestorzy poszukują w tym kraju głównie rzadkich i o wysokiej jakości materiałów. Czarne granity wydobywane są obecnie w regionach Mrehwa, Mtoko, Mt Darwin oraz Nyanga. W Malawi od trzech lat eksploatuje się wysokiej jakości złoża kamienia naturalnego. Kopalnia niebieskiego sjenitu typu Sodalite zlokalizowana jest w północnym regionie kraju (dystrykt Chitipa) blisko granicy z Tanzanią. Bardzo atrakcyjny zielony granit eksploatowany jest w miejscowości Rumphiarea, 40 km na zachód od Msuzu. Malawi ponadto posiada zasoby (w południowej oraz centralno-zachodniej części kraju), które umożliwić mogą pozyskanie marmurów, różowych odmian granitu tym czarnego (typu Zimbabwe Black). Ostatnio udało się zlokalizować nowe złoże niebieskiego sjenitu, które aktualnie oceniane jest pod kątem zasobności i jakości. Zasoby kamienia naturalnego w Mozambiku, których potencjał jest znaczny, nie były w ostatnich latach eksploatowane głównie z powodu prowadzonej na terenie tego kraju wojny domowej oraz braku odpowiedniej infrastruktury. Północ oraz zachodnią część kraju charakteryzuje występowanie zasobów czarnych odmian granitu, brązowo-szarych oraz brązowo-złotawych labradorytów oraz kilku odmian kolorowych granitów. Jasne szarobiałe marmury wydobywane są w regionie Pemba oraz w kilku okolicznych strefach. Parę lat temu odkryto bardzo interesujące złoże niebieskiego materiału podobnego do brazylijskiego Azul Macaubas, jak dotąd samo złoże nie zostało jeszcze dostatecznie ocenione pod względem możliwości komercyjnej eksploatacji. Aktualnie wydobycie nie jest prowadzone, a duży zakład w regionie Pemba przerabiający marmur, na razie wstrzymał produkcję. W ostatnich dwóch latach wyprawy badawcze w tym rejonie prowadziły firmy włoskie, portugalskie oraz południowoafrykańskie. Głównymi problemami hamującymi rozwój potencjału kamieniarskiego Angoli są infrastruktura oraz bezpieczeństwo. Kilka portugalskich firm prowadzi działalność na południu kraju, eksploatując głównie złoża czarnych granitów (labradorytów), które eksportowane są do UE. Ponadto południe kraju charakteryzuje występowanie innych odmian granitów w kolorach różowy, czerwony, niebieski, czarny. Są tutaj również złoża migmatytów, marmurów oraz kwarcytów o bardzo dobrych parametrach technicznych, które mogą zachęcić do inwestycji. Botswanę charakteryzuję występowanie granitów. Na południu od Gaborone występuje granit odmiany Rapakivi, lokalna nazwa tego materiału to Manyana. Znajdziemy tutaj też łupek oraz kwarcyt. Wyróżniającym się krajem, zarówno pod względem potencjału kamieniarskiego jak również sprzyjającym warunkom do inwestycji, jest Namibia. Występuje tutaj wiele granitów oraz marmurów, większość z nich o bardzo dobrych parametrach, złoża są w nienaruszonym stanie, bez pęknięć. Centralna część kraju obfituje w porfiry. W centralnej części kraju w regionie Karibib znajduje się duży obszar występowania białych, różowych oraz typu Palissandro odmian marmurów. Obecnie zostało uruchomionych kilka projektów eksploatacji tych złóż. Inne rodzaje interesujących marmurów znajdują się na północy i południu kraju, o białych i czarnych kolorach. Aktualnie wydobywane są także żółte granity. Materiały typu Multikolor występują w regionach Swakopmund, Walvis Bay oraz w wielu innych centralnych regionach Namibii. Od ponad dwudziestu lat znane jest złoże niebieskiego sjenitu w północnej części regionu Cunene. Jednak do roku 2000 rezultaty eksploatacji tego złoża nie były satysfakcjonujące. W roku 2000 rozpoczęto ponowne działania mające na celu wydobycie tego materiału. Próbę tą podjął nowy partner strategiczny z Włoch. Obecnie tylko dwie ważne włoskie firmy produkują i eksportują materiał z Namibii, głównie żółte granity i marmur odmiany Palissandro. Wstępne badania potencjalnych miejsc inwestycji prowadzą firmy z południowej Afryki, Włoch oraz Hiszpanii. Nowy zakład obróbczy sfinansowany przez SYSMIN (system wprowadzony przez konwencję z Lome z 1979 roku, umożliwiający udzielanie technicznej i finansowej pomocy przez Wspólnotę Europejską krajom AKP w zakresie utrzymania poziomu i modernizacji metod wydobycia surowców mineralnych) funkcjonuje w Karibib. Z powodu ograniczonego zapotrzebowania jego moce produkcyjne nie są w pełni wykorzystywane. Zimbabwe kamieniarzom kojarzyć się będzie z wydobywanym głównie w regionie Mutoko, Murewa, czarnym granitem Zimbabwe Black. Nowa odmiana tego granitu jest obecnie wydobywana w północno-wschodniej prowincji rejonu Mount Darwin. Nowe ważne projekty eksploatacyjne zostały rozpoczęte również w regionach sąsiadujących Shamva i Matawatawa. Średnia roczna produkcja Zimbabwe Black w ostatnich trzech latach to około 250, 300 tysięcy ton surowych bloków. 85% produkcji eksportowane jest do RPA, Europy, Tajwanu i Japonii. Reszta podlega lokalnej obróbce, głównie w dwóch głównych zakładach obróbczych oraz innych mniejszych zakładach specjalizujących się w rzemiośle artystycznym. Największe kopalnie są zazwyczaj dobrze wyposażone, a ich personel stanowi specjalistycznie wykształcona kadra zarządzająca. Inne materiały wydobywane tutaj to między innymi: brązowy granit z regionu Harare, czarny granit podobny do hinduskiego Black Galaxy, który nosi nazwę Stargate, wydobywany w regionie Mount Darwin oraz podobny do Rustemburg granit o lokalnej nazwie Magic Black. Innymi wydobywanymi aktualnie materiałami wstępnie klasyfikowanymi jako interesujące pod względem komercyjnym są zielone marmury z centralnego regionu kraju Kwe-Kwe oraz kolorowe marmury we wschodnim regionie, rejon Nyamapanda blisko granicy z Mozambikiem. Bardzo atrakcyjnym nowym materiałem wykorzystywanym w obróbce artystycznej jest wydobywany i eksportowany łupek. Bardzo duże możliwości istnieją co do możliwości eksploatacji całkowicie nowych złóż Zimbabwe Black w obrębie Kalahari. Jeszcze dziesięć lat temu funkcjonowało tutaj dziesięć firm zajmujących się eksploatacją i przerobem kamienia, obecnie z powodu poważnych problemów, jakie nawiedziły ten kraj, działają tylko cztery, poza tym funkcjonują dwa duże oraz dwa średnie zakłady obróbcze, przy czym tylko te pierwsze są w stanie zapewnić materiał w wysokiej jakości płyt. Zimbabwe to jedyny kraj, który posiada rządową instytucję (Mineral Marketing Corporation of Zimbabwe) kontrolującą produkcję oraz eksport surowców mineralnych w tym kamienia naturalnego. Rozwój kamieniarstwa w RPA na dobre rozpoczął się na początku lat osiemdziesiątych, kiedy to w północnym regionie kraju otworzono kopalnię granitu Belfast Black, który do początku lat dziewięćdziesiątych eksportowany był na cały świat jako jedna z najlepszych odmian czarnego materiału. Inne znane kamieniarzom odmiany czarne i ciemno szare to Impala Black, Nero Africa oraz Rustenburg. Złoża eksploatowane są na szerokim terytorium na północny zachód od Pretorii. Obecnie produkcja czarnych i szarych odmian granitu stanowi 87% całkowitego wydobycia tych materiałów. Inne bardzo interesujące materiały wydobywane na prezentowanym terenie to między innymi: granit Paarl (region Cape), African Juparana, różowy granit African Lilian (Wschodni Transvaal), African Red (Potgieterrus w północnej części RPA) oraz inne odmiany czerwonych granitów, Verde Fontain (obecnie eksploatacja została wstrzymana), Olive Green oraz inne podobne odmiany (rejon Puff Adder w północno zachodniej części kraju). Ponadto RPA znane jest z kwarcytów o wyjątkowych parametrach technicznych i bardzo dobrej łupliwości. RPA oraz Zimbabwe są najbardziej znanymi w świecie producentami oraz eksporterami kamienia z Afryki. Funkcjonują w tych krajach duże grupy firm posiadających wiele międzynarodowych oddziałów i reprezentantów, znanych również kamieniarzom w naszym kraju. Trzeba jednak stwierdzić, że złoża marmurów występujące w RPA są dość ograniczone, a jedna z kopalń wydobywająca szarobiały marmur zlokalizowana była w północno-zachodnim regionie kraju o nazwie Namaqualand. Główne porty w regionie to: Dar es Salam (Tanzania), Beira (Mozambik), Durban i Cape Town (RPA), Walvis Bay (Namibia), Lobito i Namibe (Angola). Nowy port Malawi-Nakala w Mozambiku obecnie podlega restrukturyzacji. Do najbardziej interesujących krajów Afryki, zarówno ze względu na swoje położenie geograficzne oraz potencjał geologiczny, zaliczyć należy Madagaskar. Ta duża afrykańska wyspa, z geologicznego punktu widzenia jest częścią obecnych Indii, która odłączyła się i powędrowała do obecnej lokalizacji wraz z ruchem płyt skorupy ziemskiej. Kamieniarski potencjał tego kraju jest naprawdę duży. Granity, sjenity, kwarcyty (bardzo interesujące odmiany blado-niebieskiej), niebieskie labradoryty oraz marmury występują na terenie całego kraju. Głównym problemem jest bardzo mocno zdeformowana i popękana powierzchnia. Pomimo tego ostatnie badania przeprowadzone przez włoskie oraz francuskie firmy potwierdzają, że jest to bardzo atrakcyjny rejon świata do przeprowadzania inwestycji kamieniarskich. Pierwsza ważna produkcja niebieskiego średnio ziarnistego labradorytu rozpoczęta została w 2001 roku. Nowe badania prowadzone są nadal a ich efektem jest uruchamianie kopalń. Na wyspie funkcjonuje obecnie jeden zakład obróbczy zlokalizowany w mieście Ambatonaga. Madagaskar był również znany z rzemieślniczych wyrobów ze skamieniałego drewna. Obecnie z powodów nowych bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących ochrony środowiska produkcja praktycznie została wstrzymana. Głównymi portami są Toamasina, Toliara oraz Morondava. Afryka Południowa to niewątpliwie najbardziej rozwinięty kamieniarsko region Czarnego Lądu. Kilka państw wypracowało uznaną w całym świecie markę kojarzoną z wydobyciem i eksportem surowych bloków, w RPA są to: Belfast Black, Rustemburg, Nero Africa, Impala, African Red, Verde Fontain, Olive Green oraz inne równie znane granity; Zimbabwe: głównie Zimbabwe Black; Namibia: białe, różowe marmury oraz odmiany Palissandro; Zambia: niebieskie granity oraz marmury; Angola: czarne labradoryty głównie eksportowane do Portugalii. Od kilku lat RPA oraz Zimbabwe to również częściowo eksporterzy gotowych produktów głównie do USA oraz Japonii. Śladem liderów afrykańskiego rynku podążają inne kraje z kontynentu, takie jak Malawi (niebieskie oraz zielonkawe granity), Madagaskar (niebieskie kwarcyty oraz labradoryty) oraz Mozambik.
Świat Kamienia 
