KONKURS NA POMNIK MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

KONKURS NA POMNIK MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO

Z inicjatywą przedsięwzięcia wyszedł Społeczny Komitet Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Poznaniu. Krótko potem, we wrześniu ubiegłego…

Czytaj...
HARD ROCK HOTEL

HARD ROCK HOTEL

Jedna z najnowszych realizacji, za którą stoi firma stoneCIRCLE, zyskała wiele prestiżowych nagród. Bar hotelowy otrzymał nagrodę Best…

Czytaj...
LAGASCA 99 I COSENTINO

LAGASCA 99 I COSENTINO

Zlokalizowany w dzielnicy Salamanca w Madrycie budynek mieszkalny Lagasca 99 nawiązuje swym charakterem do obiektów architektury wokół niego,…

Czytaj...
BUDUJMY EKOLOGICZNIE, ALE WYDAJNIE!

BUDUJMY EKOLOGICZNIE, ALE WYDAJNIE!

Taki apel do Ministerstwa Rozwoju wydało w połowie sierpnia br. dwanaście organizacji branży budowlanej, deweloperskiej, biznesowej i architektonicznej.

Czytaj...
Frontpage Slideshow | Copyright © 2006-2011 JoomlaWorks Ltd.

CZY KRYZYS ZOSTAŁ ZAŻEGNANY?

Krajowa gospodarka kamieniami budowlanymi i drogowymi w 2009 r. po spadku w 2007 r. wykazała wzrost zarówno produkcji – do 3,8 mln ton – jak i zużycia – do 3,9 mln ton, jednak przy ograniczeniu wydobycia krajowego oraz importu. Spadek importu przy dalszym ograniczaniu eksportu skutkował znacznym zmniejszeniem deficytu w obrotach zagranicznych tymi surowcami.

Odnotowane w ostatnich dwóch latach pozytywne tendencje w gospodarce kamieniami budowlanymi i drogowymi były efektem poprawy koniunktury w budownictwie mieszkaniowym oraz użyteczności publicznej, gdzie wyroby kamienne i galanteria kamienna stosowane są w coraz większym stopniu do wykańczania i remontów budynków i mieszkań.

Zwiększał się również zakres prac rekonstrukcyjnych z ich udziałem. Jednak za wzrosty odpowiada w tych latach przede wszystkim wykorzystanie surowców kamiennych w budownictwie drogowym. Trudno obecnie stwierdzić, czy notowana od 2008 r. poprawa rynku krajowego będzie trwała. Prawdopodobnie może trwać do 2012 roku, kiedy to będzie kończona większość inwestycji związanych z Euro 2012. Notowane pozytywne zjawisko zwiększenia udziału kamieni krajowych, pomimo mniejszej ich atrakcyjności dekoracyjnej w stosunku do kamieni importowanych, będzie utrzymane w tym okresie .

ŹRÓDŁA

Skały nadające się do produkcji kamiennych elementów budowlanych i drogowych udokumentowane są jako złoża kamieni budowlanych i drogowych. Kopaliny z większości tych złóż są przydatne wyłącznie do produkcji kruszyw łamanych, stąd baza zasobowa skał blocznych, zdatnych do produkcji kamieniarskiej nie jest zbyt duża, zwłaszcza skał innych niż granity. Na koniec 2009 r. zasoby złóż granitów nadających się do tych celów wynosiły 1550 mln t, sjenitów 58 mln t, marmurów ok. 53 mln ton, a piaskowców wielu odmian 529 mln ton. Zasoby wapieni szacuje się na 18,3 mln ton, zaś dolomitów na 6,7 mln ton.

Złoża skał nadających się do produkcji kamiennych elementów budowlanych i drogowych zlokalizowane są przede wszystkim na Dolnym Śląsku (granity, sjenity, marmury, piaskowce ciosowe). Mniejsze znaczenie mają wapienie dekoracyjne („marmury”) i kilka odmian piaskowców w regionie świętokrzyskim, mazowieckim oraz karpackim, a także pojedyncze złoża dolomitów, np. Libiąż koło Chrzanowa, wapieni triasowych na Opolszczyźnie i trawertynów, np. Raciszyn i Zalesiaki koło Pajęczna.

Perspektywy udokumentowania nowych złóż są ograniczone, a większe nadzieje można wiązać z ponownym rozpoznaniem złóż zaniechanych lub o historycznym znaczeniu, jak np. Doły Biskupie k. Ostrowca Świętokrzyskiego (wapienie witulińskie), Liguniowa Góra k. Zalasu (tzw. marmury zalaskie), piaskowce jurajskie w okolicach Opoczna i wiele innych.

WYDOBYCIE

Wydobycie skał zdatnych do produkcji wyrobów kamiennych stosowanych w budownictwie i drogownictwie zostało zweryfikowane na podstawie dokładniejszych danych i wykazywało systematyczny wzrost do 2008 r., przy niewielkim spadku, poniżej 1,3 mln ton w ostatnim rok. Zdominowane było przez granity, pochodzące głównie z regionu strzegomskiego. Ich wydobycie w ostatnich 3 latach oscyluje wokół 1 mln t/rok. Drugimi co do wielkości wydobycia skałami są piaskowce, zwłaszcza kredowe piaskowce ciosowe z Dolnego Śląska.

Zwiększało się także wydobycie piaskowców, głównie szydłowieckich i opoczyńskich, ale najbardziej piaskowców karpackich, zwłaszcza w Małopolsce, które są przeznaczane w większości do produkcji tzw. łupanki oraz innych elementów murowych. Udział piaskowców w łącznym wydobyciu w ostatnim okresie utrzymuje się na poziomie około 22%.

Pozyskiwanie elementów bocznych lub wielkogabarytowych z pozostałych rodzajów skał jest niewielkie, rzędu kilku tysięcy ton w skali roku, z wyjątkiem wapieni, których ilość przekracza niekiedy 10 tys. t/rok. Nie zanosi się na istotne ich zwiększenie, mimo zapowiedzi, m.in. Sławniowic i spółki Varia Stone z Dębnika.

PRODUKCJA

Wykazywana produkcja kamieni budowlanych i drogowych jest znacznie większa od wydobycia. Jest to częściowo wynikiem ubocznej produkcji tych surowców przez szereg kamieniołomów nastawionych na produkcję kruszyw łamanych, m.in. granitu, bazaltów, wapieni, dolomitów (łączna ich produkcja szacowana jest na 200–300 tys. t/rok wyrobów kamiennych), a także pojedynczych zakładów eksploatacji piasków i żwirów, zwłaszcza w Polsce północnej, gdzie z dużych głazów produkowane są kostki drogowe, łupanki i inne elementy kamienne. Ponadto do produkcji tej wliczane są elementy pozyskiwane przez krajowych producentów z importowanych bloków i formaków surowych.

Łączna produkcja według danych GUS po załamaniu w 2007 r. ponownie wzrosła do ponad 3,8 mln ton w 2009 r. Natomiast produkcja szacowana na podstawie zweryfikowanego wydobycia, importu surowych i wstępnie obrobionych bloków i płyt kamiennych oraz wspomnianej produkcji ubocznej innych zakładów szacowana była na 1,4–1,7 mln t/rok w latach 2005–2008, przy spadku do ok. 1,6 mln ton w 2009 roku. Szczególnie w ostatnim roku różni się zasadniczo – o ponad 2 mln ton – od wielkości wykazywanej przez GUS.

Od roku 2000 zbierane są przez GUS dane na temat łącznej wielkości produkcji kamiennych elementów budowlanych i drogowych w Polsce, jak również jej struktury dla przedsiębiorstw zatrudniających minimum 10 osób. Powstaje jednak zasadnicze pytanie, co kryje się pod wielkościami wykazywanymi przez GUS, bowiem łączna produkcja kamiennych elementów budowlanych i drogowych bazująca na blokach, formakach i innych pozyskiwanych ze złóż krajowych różnych skał wynosiła maksymalnie 1,0–1,2 mln t/rok w ostatnich latach i wyraźnie zdominowana była przez granity.

Produkcja kostki drogowej i innych kamieni drogowych od 2000 roku malała systematycznie do około 140 tys. ton/rok w 2007 r., jednak w ostatnich dwóch latach wzrosła odpowiednio do 300 i 260 tys. t/rok. Dostępne dane na temat struktury asortymentowej produkcji wskazują na dominację bloków, płyt i innych elementów granitowych (około 70%) oraz duże znaczenie elementów piaskowcowych (około 25%), przy marginalnym udziale innych kamieni. W przypadku kostki i innych kamieni drogowych dominacja wyrobów granitowych jest większa (prawdopodobnie ponad 90%, brak precyzyjnych danych), przy niewielkim znaczeniu wyrobów sjenitowych i bazaltowych.

Granity są w Polsce nadal najważniejszymi skałami do produkcji bloków i innych elementów kamiennych, przydatnych do uzyskiwania płyt, kostki, krawężników itp. Ich eksploatacja skoncentrowana jest głównie w rejonie Strzegomia, Sobótki i Strzelina. Łączne wydobycie granitów w 2009 r. wyniosło 973 tys. ton, z czego uzyskano około 700 tys. ton bloków, formaków etc.

Wydobycie bloków i innych elementów granitowych prowadzone było w 27 złożach, przy czym w 20 łomach pozyskiwano niemal wyłącznie bloki i mniejsze elementy, a w 7 zakładach prowadzona była zarówno produkcja takich sortymentów, jak i kruszyw łamanych. W rejonie Strzegomia najważniejszymi ich producentami są obecnie: PGO Granit Strzegom, PPU Czernica-Granit Sp. z o.o., Skalimex SA Kostrza, Skalimex-Grantin Sp. z o.o. Sobótka, Borowskie Kopalnie Granitu (największy krajowy producent), Kopalnia Granitu Zimnik Sp. z o.o., Braun Granit Sp. z o.o., M&F Sp. z o.o., Wekom II Sp. z o.o. Eurogranit Sp. z o.o. i Morstone Sp. z o.o.

Oprócz wymienionych, w regionie tym wydobycie granitów blocznych prowadzi jeszcze kilka mniejszych prywatnych firm. Większość z nich wytwarza również płyty, formaki, kostkę, krawężniki i inne gotowe wyroby kamieniarskie.
Wydobycie granitów blocznych i produkcja granitowych elementów budowlanych oraz drogowych ma miejsce także w rejonie Strzelina, choć na znacznie mniejszą skalę, przez JP Kopalnie Granitu Sp. z o.o. Strzelin (od 2007 r. nastawiona głównie na produkcje kruszyw łamanych, jedynie 10–15% wydobycia stanowią bloki i inne formaki), KG Mikoszów Wieś oraz Pol-Skal Kopalnia Granitu Sp.J. Jedyna kopalnia granitu karkonoskiego – Szklarska Poręba-Huta – po przejęciu przez Izer Granit Sp. z o.o. utrzymuje eksploatację i produkcję w przedziale 2–4 tys. ton/rok.

Inną skałą magmową służącą do produkcji elementów budowlanych były tradycyjnie sjenity ze złoża Kośmin eksploatowanego przez Sjenit Piława Górna SA w Piławie. Eksploatacja tam była ukierunkowana na produkcję kruszyw łamanych, lecz została nieco przeprofilowana na większe pozyskiwanie bloków. Natomiast złoże Przedborowa, gdzie w 2004 r. wznowiono eksploatację w ilości około 1 tys. t/rok, przejęte zostało przez Kopalnię Sjenitu Przedborowa Sp. z o.o., a następnie przez Slag Recycling Sp. z o.o. i w ostatnich dwóch latach istotnie zwiększono wydobycie, nastawiając się na produkcje kruszyw łamanych.

Niewielkie ilości, rzędu kilku tysięcy ton na rok łącznie kostki bazaltowej, pozyskiwane są przez niektórych producentów bazaltów na Dolnym Śląsku, do 2000 r. głównie przez Kam-Baz ze złoża Mikołajowice, natomiast w latach następnych m.in. przez PRI Bazalt w Rębiszowie.

Marmury są tradycyjnymi surowcami do produkcji elementów kamiennych oraz grysów do lastrico. Są one od lat eksploatowane w rejonie Stronia Śląskiego koło Kłodzka oraz w Sudetach Wschodnich, w rejonie Sławniowic. Główny producent to obecnie Biała Marianna Rakowiecki-Ptaszek Sp. J., która przejęła złoża od Strońskich Zakładów Kamienia Budowlanego Kambud wydobywającego od dziesięcioleci bloki i formaki marmurowe ze złoża Biała i Zielona Marianna, wykorzystywane do wyrobu płyt i płytek. Pozostały urobek z tego złoża jest zużywany do produkcji grysów do lastrico.

Podobne przeznaczenie ma marmur ze złoża Sławniowice, eksploatowany przez Przedsiębiorstwo Wydobycia i Obróbki Marmuru Marmur-Sławniowice w Sławniowicach na Opolszczyźnie. Łączne wydobycie marmurów zostało w ostatnich latach ograniczone o rząd wielkości do kilku tys. ton na rok, przy czym uzysk pełnowymiarowych bloków marmurowych nie przekracza 1–2 tys. ton na rok. Resztę stanowią formaki do produkcji płytek oraz kamień łamany do produkcji grysów do lastrico.

Tadeusz J. Smakowski
Pełny tekst artykułu  w drukowanej wersji "Świata Kamienia"

 

Nie czekaj dodaj firmę

do naszego katalogu!

 

 

Dodaj firmę...

 

Dodaj ogłoszenie drobne

do naszej bazy!

 

 

Ogłoszenia...

45-837 Opole,
ul. Wspólna 26
woj. Opolskie
Tel. +48 77 402 41 70
Biuro reklamy:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Redakcja:
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.">
     Wszystkie prawa zastrzeżone - Świat-Kamienia 1999-2012
     Projekt i wykonanie: Wilinet