Przepisy polskie dotyczące stosowania wyrobów budowlanych, w tym z kamieni naturalnych, zostały wprowadzone w 1968 r. Ich zmiana, zbliżająca krajowy system do uregulowań europejskich, nastąpiła w 1993 r. Uchwalone zostały w tym roku (3.04.1993 r.) ustawy o badaniach i certyfikacji oraz ustawa o normalizacji. W 1994 r. uchwalona przez parlament ustawa Prawo budowlane, następnie znowelizowana w 1998 r., zbliżyła nasz system oceny kruszyw do uregulowań Dyrektywy 89/106/EWG „Wyroby budowlane”.
Dokumenty prawne regulujące badania i certyfik a cję kamieni naturalnych
Podstawowe dokumenty regulujące zasady badań, oceny i znakowania wyrobów z kamienia naturalnego dopuszczonych do stosowania to ustawa z dn.7.07.1994 r. Prawo budowlane oraz związane z tą ustawą trzy rozporządzenia wykonawcze Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Są to:
· rozporządzenie z 5.08.1998 r w sprawie aprobat i kryteriów technicznych oraz jednostkowego stosowania wyrobów budowlanych (Dz. U. z 1998 r. nr 107, poz. 679)
· rozporządzenie z 31.07.1998 r. w sprawie systemów oceny zgodności, wzoru deklaracji zgodności oraz sposobu znakowania wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie (Dz. U. z 1998 r. nr 113, poz. 728)
· rozporządzenie z 24.07.1998 r. w sprawie wykazu wyrobów budowlanych nie mających istotnego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych oraz wyrobów wytwarzanych i stosowanych według uznanych zasad sztuki budowlanej (Dz. U. z 1998 r. nr 99, poz. 637).
Ponadto w omawianym zakresie stosowane są również przepisy zawarte w ustawach:
· z 3.04.1993 r. o badaniach i certyfikacji
· z 3.04.1993 r. o normalizacji.
Normy Polskie obowiązujące przy ocenie wyrobów z kamienia:· PN-84/B-01080 Kamień dla budownictwa i drogownictwa. Podział i zastosowanie według własności fizyczno-mechanicznych
· PN-88/B-04120 Kamień budowlany. Podział, pojęcia podstawowe, nazwy i określenia
· PN-85/B-06720 Pobieranie próbek materiałów kamiennych zwięzłych
· PN-60/B-11100 Materiały kamienne. Kostka drogowa
· PN-60/B-11104 Materiały kamienne. Brukowiec
· PN-B-11201:1996 Materiały kamienne. Elementy kamienne; Podokienniki zewnętrzne
· PN-B-11203:1996 Materiały kamienne. Elementy kamienne; Płyty do okładzin pionowych zewnętrznych i wewnętrznych
· PN-B-11204:1996 Materiały kamienne. Elementy kamienne; Płyty cokołowe zewnętrzne
· PN-B-11206:1996 Materiały kamienne. Elementy kamienne; Podokienniki wewnętrzne
· PN-B-11207:1996 Materiały kamienne. Elementy kamienne; Kształtki budowlane z kamieni naturalnych
· PN-B-11208:1996 Materiały kamienne. Płyty posadzkowe z odpadów kamiennych
· PN-B-11209:1996 Materiały kamienne. Kamień łupany
· PN-B-11210:1996 Materiały kamienne. Kamień łamany
· PN-B-11211:1996 Materiały kamienne. Elementy kamienne łupane do licowania ścian
· PN-B-11214:1996 Materiały kamienne. Piaskowiec do toczydeł przemysłowych
· PN-B-11212:1996 Materiały kamienne. Elementy kamienne; Płyty z konglomeratów kamiennych.
Wymienione powyżej normy PN będą sukcesywnie zastępowane przez postanowienia norm europejskich EN. Postęp prac normalizacyjnych w europejskim Komitecie Technicznym CEN/TC 246 „Kamień naturalny” wskazuje, że pierwsze normy EN zostaną przyjęte do stosowania w naszym kraju w 2003 r. Zakończenie wdrażania postanowień tych norm do PN przewiduje się na koniec 2004 r.
Zasady badania i certyfikacji jako systemu dopuszczania wyrobów z kamienia do stosowania w budownictwie.
Ustawa Prawo budowlane jest podstawowym dokumentem ustalającym zasady, jakie muszą spełnić wyroby budowlane, a więc i kamienie naturalne, aby mogły być dopuszczone do obrotu i stosowania w budownictwie.
Artykuł 10 ustawy podaje, że przy wykonywaniu robót budowlanych należy stosować wyroby o właściwościach użytkowych umożliwiających prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spełnienie wymagań podstawowych (zgodnie z Dyrektywą 89/106/EWG „Wyroby Budowlane”), tzn. dopuszczone do stosowania. Zgodnie z cytowanym artykułem, za dopuszczone do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie uznane są:
1. Wyroby z kamieni naturalnych, właściwie oznaczone, dla których wydano:
· certyfikat zgodności lub deklarację zgodności producenta z Polską Normą lub aprobatą techniczną.
2. Wyroby z kamienia naturalnego umieszczone w wykazie wyrobów nie mających istotnego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych oraz wyrobów wytwarzanych i stosowanych według tradycyjnie znanych zasad sztuki budowlanej.
Dopuszczone do jednostkowego stosowania w konkretnym obiekcie budowlanym mogą być wyroby (w tym kamienie naturalne) wykonane według indywidualnej dokumentacji
technicznej, sporządzonej przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnionej. Dla tych wyrobów dostawca powinien wydać oświadczenie wskazujące, że jest zapewniona zgodność wyrobu z tą dokumentacją oraz z przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami.
- Certyfikat zgodności z PN wydaje na podstawie badań pełnych wykonanych w laboratorium akredytowanym przez PCBC, zgodnie z obowiązującą procedurą, jednostka certyfikacyjna, notyfikowana przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji
- Deklarację zgodności z Polską Normą wydaje producent na własną odpowiedzialność, na podstawie wyników badań pełnych (uwzględniając bieżące wyniki badań niepełnych), zgodnie z odnośną normą przedmiotową na dany wyrób z kamienia. Wzór deklaracji zgodności podany jest w PN-EN 45014 lub w rozporządzeniu z dn.31.07.1998 r. (Dz.U. nr 113. poz.728).
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wyroby z kamienia naturalnego spełniające wymagania PN - co potwierdzone zostało certyfikatem lub deklaracją zgodności - powinny być oznakowane przez producenta znakiem „B” (tzw. budowlanym). Producent, którego wyrób z kamienia uzyskał certyfikat zgodności z PN, może ubiegać się w uprawnionej jednostce o oznaczenie swoich wyrobów znakiem zgodności z Polską Normą „PN”. Jest on traktowany jako znak promocyjny, potwierdzający jakość wyrobu i może być porównywany ze znakiem „CE” funkcjonującym w Unii Europejskiej.
Podane powyżej zasady dotyczą również w całej rozciągłości wyrobów importowanych.
W tym przypadku, deklarację zgodności wyrobu może wydać producent po przeprowadzeniu jego badań zgodnie z właściwą Polską Normą. W przypadku certyfikatu zgodności wyrobu z PN, powinien on być potwierdzony przez właściwą polską jednostkę certyfikującą.
· Aprobatą techniczną objęte są tylko wyroby nowe, dla których nie opracowano Polskiej Normy. Obecnie wszystkie rodzaje wyrobów z kamienia naturalnego produkowane w Polsce objęte są wymaganiami PN.
· W wykazie wyrobów nie mających istotnego wpływu na spełnienie wymagań podstawowych oraz wyrobów wytwarzanych i stosowanych według tradycyjnie znanych zasad sztuki budowlanej, jako załączniku do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 24.07.1998 r, (Dz.U. nr 99, poz. 637), umieszczone są:
- elementy ścienne kamienne - z wyjątkiem elementów stosowanych w ścianach pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi (od strony wewnętrznej),
- elementy budowlane kamienne obrobione - z wyjątkiem elementów stosowanych w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi,
- brukowiec,
- kostka drogowa,
- krawężniki.
Przepis ten jest powszechnie krytykowany, gdyż jest niezgodny z prawodawstwem europejskim.
Pomimo spełnienia przez producenta opisanych powyżej zasad dopuszczających wyrób do stosowania w budownictwie, odbiorca każdorazowo ma prawo zażądać przekazania mu wyników badań pełnych kamieni, wraz z jego oceną wydaną przez uprawnioną jednostkę krajową.
Prawo Budowlane |
Wyroby nie mające istotnego wpływu na wymagania podstawowe |
||||||
Polskie Normy PN |
Aprobaty techniczne |
||||||
Atestacja zgodności |
|||||||
Producent |
Jednostka certyfikująca |
||||||
Deklaracja zgodności z PN |
Certyfikacja zgodności z PN |
Do czasu przyjęcia przez Polskę do stosowania wszystkich norm europejskich zawierających wymagania i badania wyroby z kamienia naturalnego powinny spełniać wymagania dotychczas obowiązujących Polskich Norm. Zasady dopuszczenia wyrobów z kamienia do obrotu i stosowania reguluje ustawa Prawo budowlane oraz rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy, wymienione w artykule.
Skorzystaj z naszej prenumeraty.
Zamów całoroczną prenumeratę Świata Kamienia!
45-837 Opole, ul. Wspólna 26 woj. Opolskie Tel. +48 77 402 41 70 Biuro reklamy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. Redakcja: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. |