Jedenastoosobowej grupie przedsiębiorców towarzyszyła Adriana Czekaj, redaktor naczelna ŚK. Wzorem poprzednich inicjatyw naszej redakcji, i tym razem celem wyprawy było zapoznanie się z międzynarodową ofertą wystawców kamieni i maszyn. Targi Iran Stone Exhibition (IRSE) w Teheranie odbyły się od 18 do 21 lipca na terenach wystawienniczych Międzynarodowych Targów Teherańskich. Ale nie tylko targi interesowały polskich kamieniarzy.

Potencjał kamieniarskiego rynku Islamskiej Republiki Iranu od dawna był tematem rozmów przedsiębiorców naszej branży podczas wspólnych wyjazdów na targi. Jednak dopiero po zniesieniu sankcji nałożonych na to państwo przez Europę i USA pojawiły się szanse dla realizacji bliższej współpracy. To właśnie współpraca redakcji ŚK z Nedą Zamani, przedstawicielką konsorcjum International Stone Expert, zrzeszającego 11 zakładów obróbczych i kilkunastu kopalń, zaowocowała zaproszeniem przez członków konsorcjum grupy polskich kamieniarzy zainteresowanych rozwinięciem współpracy gospodarczej z irańskimi wydobywcami i producentami kamienia naturalnego.

Program pobytu obejmował trzydniowe zwiedzanie zakładów obróbczych w okolicy Isfahanu, wspomnianą wizytę na targach kamieniarskich w Teheranie oraz zapoznanie się z turystycznymi atrakcjami Isfahanu. W ostatni dzień wizyty, podczas zwiedzania targów, odbyło się spotkanie wiceprezesa Związku Pracodawców Branży Kamieniarskiej Jana Ziętka oraz Bogusława Solimy z Ahmadem Sharifi, dyrektorem i członkiem zarządu Związku Kamieniarskiego w Iranie, która to instytucja jest organizatorem targów kamieniarskich w Teheranie. Związkowcy rozmawiali na temat nawiązania bliższej współpracy pomiędzy dwiema organizacjami branżowymi i możliwym udziałem kamieniarskiego związku irańskiego w tegorocznych targach Stone w Poznaniu.

Infrastruktura wystawiennicza Międzynarodowych Targów Teherańskich obejmowała ok. 45 000 m kw., z czego ekspozycja stricte kamieniarska zajęła ok. 13 000 m kw. (stoiska rozlokowano w 4 pawilonach). Ofertę targową prezentowało tu 150 irańskich firm oraz 56 zagranicznych, z takich krajów jak Niemcy, Hiszpania, Włochy, Turcja, Portugalia, Chiny, San Marino, Indie i Korea Południowa. Przeważającą ofertę stanowiły irańskie marmury, trawertyny i onyksy – w blokach, płytach i płytkach. Na nielicznych stoiskach wystawcy prezentowali małą architekturę, wazony i pomniejsze elementy i aranżacje kamienne. Ciekawym doświadczeniem była wizyta na stoisku prezentującym płyty z onyksów wbudowane w ściany stoiska i podświetlone światłem o różnych barwach. Efekt dawał wrażenie kontrastowej, różnorodnej kolorystyki płyt, które w rzeczywistości były jednakowego koloru.

Na targach nie zabrakło maszyn i narzędzi – tak rodzimej, jak i zagranicznej produkcji. Większość jednak stanowiły propozycje włoskiego rynku, reprezentowanego tu przez włoski związek producentów maszyn Marmomacchine, który skupił na powierzchni 1000 metrów kwadratowych ofertę kilkudziesięciu producentów. Według statystyk podanych przez organizatora targi przyciągnęły około 13 000 zwiedzających z całego świata, m.in. z Niemiec, Włoch, Turcji, Iraku, Afganistanu, Dubaju, Szwecji, Polski i innych krajów.

Zainteresowanie tutejszym rynkiem kamieniarskim w ostatnim czasie gwałtownie rośnie. Nic dziwnego. Na terenie Islamskiej Republiki Iranu znajduje się ok. 1800 kamieniołomów, 1200 z nich realizuje wydobycie. Szacunkowa liczba zakładów kamieniarskich to ok. 6000, z czego 500 wyposażonych jest w sprzęt światowej klasy, a pozostałe – w linie produkcyjne rodzimej produkcji. W Isfahanie w 2015 roku wydobyto 40% krajowego wydobycia kamienia i przerobiono 45% całej produkcji. Największą część stanowiły marmury – 45%, trawertyny 39%, granity 10% oraz onyksy 6%.

Miasto Isfahan położone jest w centralnej części Iranu. To zagłębie kamieniarskie, w którym funkcjonuje około 2200 zakładów obróbczych i wydobywczych. W odległości ok. 50 km od miasta istnieją cztery strefy przemysłowe, które są ze sobą bardzo dobrze skomunikowane. Porty morskie, z których korzystają firmy wysyłające transporty na cały świat, to zlokalizowany na południu kraju Bandar Abbas.

Nowe perspektywy współpracy pojawiły się zaraz po zniesieniu sankcji Zachodu wobec Iranu. Jako atrakcyjny partner – ze względu na swój potencjał polityczny i gospodarczy – Iran zaraz po Arabii Saudyjskiej jest drugą potęgą gospodarczą w regionie Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej z PKB wartym 416 mld USD (dane za 2015 rok). Stwarza to nowe możliwości również dla Polski, której rząd niedługo po podpisaniu 14 lipca 2015 roku porozumienia wiedeńskiego pomiędzy USA, Unią Europejską, Wielką Brytanią, Francją, Niemcami, Rosją, Chinami i Iranem podjął działania ku zacieśnieniu współpracy. Pierwszym krokiem w tym kierunku było ogłoszenie w 2015 roku przez resort gospodarki rządowego programu Go Iran, a także zawarcie polsko-irańskiej umowy o współpracy ekonomicznej we wrześniu 2015.

Zgodnie z porozumieniem wiedeńskim łagodzenie sankcji gospodarczych rozpoczęło się na początku 2016 roku. Przyjazna historia Polski i Iranu, sięgająca aż 1474 roku, kiedy to król Kazimierz Jagiellończyk przyjął poselstwo z Persji, stwarza dobrą podbudowę do wypracowania korzystnych relacji gospodarczych. Jednym z ważnych momentów wspólnej historii było udzielenie przez Iran w czasie II wojny światowej (w okresie marzec – wrzesień 1942 roku) schronienia 114 tysiącom Polaków z armii generała Władysława Andersa, głównie zesłańcom z łagrów na terenie ZSRR. Spośród 25 tysięcy cywilów 13 tysięcy stanowiły dzieci, które znalazły schronienie w Isfahanie. Tam też utworzono dla nich prawie dwadzieścia polskich szkół z internatami. Bardzo zły stan zdrowia polskich imigrantów powodował dużą śmiertelność, na terytorium Iranu pochowanych zostało 2806 osób, w tym 650 wojskowych. Groby zlokalizowane są na dwóch cmentarzach polskich oraz jako polskie kwatery na innych cmentarzach, głównie ormiańskich.

Niezwykła serdeczność i otwartość Irańczyków mile zaskoczyła uczestników wyjazdu. Dobrze rozwinięta infrastruktura drogowa i hotelowa, która niczym nie odstaje od poziomu wysoko rozwiniętych krajów Zachodu, pozwala na bezproblemowe rozwijanie relacji handlowych.

Podsumowując minione wydarzenie, warto podkreślić, że aktywność naszej redakcji podejmowana w celu integracji branży i wspierania jej rozwoju stanowi od wielu lat naszą ponadprogramową aktywność – prócz wypełniania obowiązków prasy branżowej, uczestnictwa w targach, zbierania informacji, analizowania trendów i przekazywania ich czytelnikom. Trudno już policzyć, ile wspólnych wyjazdów odbyło się pod patronatem „Świata Kamienia”. Celem zawsze były targi branżowe, a przy okazji zakłady obróbcze i kopalnie (np. w Indiach, Afryce, Brazylii, Włoszech, Turcji). Cóż, razem podróżuje się przyjemniej i bezpieczniej, a biznesy prowadzi się korzystniej. Podczas wspólnych podróży nawiązują się między uczestnikami relacje towarzyskie, a często i biznesowe. To komunikat nadal aktualny, bo też adresowany do wszystkich zaangażowanych w branżę kamieniarską.

Fot. A. Czekaj